Canlıların döllenmiş yumurtadan yetişkin bir birey hâline gelişine kadar geçen tüm hücre değişiklikleri DNA üzerinde şifrelenmiştir. Embriyonik dönemde hücreler özelleşerek farklılaşır ve dokuları oluşturur. Özelleşmiş olan bu hücreler görevlerine yeni dokularında devam eder. DNA üzerindeki genetik şifre her hücrede başlangıç aşamasında aynıdır ve hayat boyu korunur. Farklılaşma sürecinde ise bu şifrelerden bazıları aktif
olur. Bu aktiflik sayesinde bazı hücreler vücudu savunmak için, bazı hücreler duymayı sağlamak için, bazı hücreler ise böbreklerde kanı süzmek için farklılaşır.
İnsan vücudunda da kök hücreler, bütün dokuları ve organları oluşturan ana hücrelerdir. Embriyonun erken dönemlerinde elde edilen kök hücreler embriyonik kök hücre olarak adlandırılır. Henüz farklılaşmamış olan bu hücreler sınırsız bölünebilme ve kendini yenileme, dokulara ve organlara dönüşebilme yeteneğine sahiptir.
Buna karşın yetişkin kök hücreleri, gelişimin ilerleyen aşamalarında oluşan doku ve organlarımızın içerisinde, bütünüyle farklılaşmadan kalan, doğum sonrası ve ilerleyen dönemlerde varlığını sürdüren kök hücrelerdir.
Günümüzde çözümü olmayan pek çok hastalığın tedavisinde kök hücrelerden yararlanılabiliyor. Örneğin akut ve kronik lösemiler, lipozomal depo hastalıkları, kalıtsal bağışıklık sistemi hastalıkları gibi bozukluklar için kök hücre tedavileri kullanılabilmektedir.
Kök hücre teknolojisi, bir hücrenin ölmesi ya da görevini yapamaması sonucu gelişen diyabet, parkinson, alzheimer ve bağışıklık sistemiyle ilişkili hastalıkların tedavisinde, yanmış vücut dokularının onarımında, organ nakillerinde, kimi kanser türlerinin ve kalp kaslarının yenilenmesinde ve daha birçok hastalığın tedavisinde umut ışığı olmaktadır.
Kök hücrenin tarihçesi:
- 1959: Tüp bebek yöntemi (IVF) ile ilk hayvan (tavşan) dünyaya geldi.
- 1968: Edwards ve Bavister, ilk insan yumurtasını vücut dışında (tüpte) döllemeyi başardırlar.
-1978 : İlk tüp bebek İngiltere’de doğdu.
- 1981: Evans ve Kaufman, fare embriyonik kök hücrelerini elde ettiler.
- 1996: Rhesus maymunlarının embriyonik kök hücreleri elde edildi.
- 1998: Thomson ve arkadaşları, ilk insan embriyonik kök hücresini elde ettiler.
- 2000: İnsan embriyonik kök hücresinin her hücre ve dokuya dönüşebileceği anlaşıldı.
- 2001: Amerika Birleşik Devletleri’nde, kök hücre çalışmalarında insan embriyosunun kullanılması
yasaklandı.
- 2012: S. Yamanaka, 2006 yılında hücrelerin uyarılarak kök hücrelere dönüşebileceğini gösterdiği çalışması ile Nobel Fizyoloji/Tıp Ödülü’nü aldı.
olur. Bu aktiflik sayesinde bazı hücreler vücudu savunmak için, bazı hücreler duymayı sağlamak için, bazı hücreler ise böbreklerde kanı süzmek için farklılaşır.
İnsan vücudunda da kök hücreler, bütün dokuları ve organları oluşturan ana hücrelerdir. Embriyonun erken dönemlerinde elde edilen kök hücreler embriyonik kök hücre olarak adlandırılır. Henüz farklılaşmamış olan bu hücreler sınırsız bölünebilme ve kendini yenileme, dokulara ve organlara dönüşebilme yeteneğine sahiptir.
Buna karşın yetişkin kök hücreleri, gelişimin ilerleyen aşamalarında oluşan doku ve organlarımızın içerisinde, bütünüyle farklılaşmadan kalan, doğum sonrası ve ilerleyen dönemlerde varlığını sürdüren kök hücrelerdir.
Günümüzde çözümü olmayan pek çok hastalığın tedavisinde kök hücrelerden yararlanılabiliyor. Örneğin akut ve kronik lösemiler, lipozomal depo hastalıkları, kalıtsal bağışıklık sistemi hastalıkları gibi bozukluklar için kök hücre tedavileri kullanılabilmektedir.
Kök hücre teknolojisi, bir hücrenin ölmesi ya da görevini yapamaması sonucu gelişen diyabet, parkinson, alzheimer ve bağışıklık sistemiyle ilişkili hastalıkların tedavisinde, yanmış vücut dokularının onarımında, organ nakillerinde, kimi kanser türlerinin ve kalp kaslarının yenilenmesinde ve daha birçok hastalığın tedavisinde umut ışığı olmaktadır.
Kök hücrenin tarihçesi:
- 1959: Tüp bebek yöntemi (IVF) ile ilk hayvan (tavşan) dünyaya geldi.
- 1968: Edwards ve Bavister, ilk insan yumurtasını vücut dışında (tüpte) döllemeyi başardırlar.
-1978 : İlk tüp bebek İngiltere’de doğdu.
- 1981: Evans ve Kaufman, fare embriyonik kök hücrelerini elde ettiler.
- 1996: Rhesus maymunlarının embriyonik kök hücreleri elde edildi.
- 1998: Thomson ve arkadaşları, ilk insan embriyonik kök hücresini elde ettiler.
- 2000: İnsan embriyonik kök hücresinin her hücre ve dokuya dönüşebileceği anlaşıldı.
- 2001: Amerika Birleşik Devletleri’nde, kök hücre çalışmalarında insan embriyosunun kullanılması
yasaklandı.
- 2012: S. Yamanaka, 2006 yılında hücrelerin uyarılarak kök hücrelere dönüşebileceğini gösterdiği çalışması ile Nobel Fizyoloji/Tıp Ödülü’nü aldı.
Tags:
9.SINIF KONU ANLATIM
