Besinlerin Oksijenli Solunuma Katılım Yolları -10.Sınıf 1.Ünite-

Glikozun oksijen varlığında H2O ve CO2'e dönüştüğünü ve enerji açığa çıktığını ele aldık. Bu bölümde, proteinler, karbonhidratlar ve yağların enerji üretiminde hangi yollarla kullanıldığını öğreneceksiniz.

Organik moleküllerin su kullanarak daha küçük yapı taşlarına parçalanması olayına hidroliz dendiğini 9. sınıfta öğrenmiştiniz. Hidroliz tepkimeleri sonucunda karbonhidratlar glikoz ve diğer monosakkaritlere, lipitler gliserol ve yağ asitlerine, proteinler de amino asitlere parçalanır.

Polisakkaritler önce monosakkaritlerden olan glikoza hidroliz tepkimeleriyle parçalanır. Glikoz hücre içinde glikoliz ve Krebs döngüsü ile yıkılarak enerji elde edilir
Lipitler önce yapı taşları olan gliserol ve yağ asitlerine parçalanır. Gliserol özel bir enzim yardımıyla ATP harcanarak gliserol fosfata dönüştürülerek glikoliz tepkimelerine katılır. Yağ asitlerinin yıkımı ATP kullanılarak dehidrasyonla gerçekleşir. Mitokondride gerçekleşen bu olayda her yağ asiti asetil Co A meydana getirir.

Bu asetil Co A'da Krebs döngüsüne girer. Lipitlerde, karbonhidratlara göre daha fazla karbon atomu
vardır; buna bağlı olarak hidrojen sayısı da fazladır. Enerji karbon ve hidrojen arasındaki bağlardan kaynaklandığı için lipitlerde yüksek oranda enerji açığa çıkar.

Amino asitlerden amino grubu ayrıldıktan sonra geriye kalan madde karbon sayılarına göre asetil koenzim A'dan 3 C'lu pirüvattan ya da Krebs döngüsünden solunum tepkimelerine katılır. Karbonhidrat ve lipitler solunum tepkimelerinde kullanıldığında CO2 ve H2O son ürün olarak açığa çıkarken proteinlerin kullanıldığı
durumlarda CO2, H2O ve NH3 meydana gelir.