Ekoyay 10.Sınıf Dil ve Anlatım Ders Kitabı Cevapları 110 – 122. Sayfa
3.Ünite Öyküleyici Anlatım- İsim
Sayfa 110
Hazırlık
2)Bir metinde olayların belli bir zaman sırasına göre anlatılması bu metnin öyküleyici anlatım özelliğine sahip olduğunu gösterir. Okur, metindeki olayın içinde yaşatılmak istenir.
3) Yeni bulunan teknolojik bir ürüne ad konulurken o adı oluşturan sözcük veya sözcüklerin anlamının teknolojik buluşun özelliklerini karşılayacak şekilde olmasına dikkat edilir.
Örnek: Buzdolabı, gerçekte de hem dolap hem de buz ürettiği için bu sözcüklerle karşılanmıştır.
4) Göstergeler doğal olmayan unsurlardır.
Sayfa 112
1.Etkinlik
Olaylar, belirli bir zaman sırasında anlatılır.
Okurda merak uyandırma amaçlanır.
Olay okurun gözünde canlandırılır.
Okuyucuyu olay içinde yaşatmak amaçlanır.
3.Etkinlik
Olay: Gece son vapuru kaçırdıkları için bir motorla evlerine gitmek isteyen dört kişinin macerası
Mekan: İstanbul, Boğaz
Zaman: Akşam saatleri
Kişiler: Sarı saçlı bir kadın, Kasap, Profesör, Delikanlı
4.Etkinlik
Olay, zaman, mekan, kişi öğeleri bulunmaktadır.
5.Etkinlik
Serim: Dört kişinin bir motorda bir araya gelmesi
Düğüm: Yangın telaşıyla bu kişilerin yaşadıkları
Çözüm: Problem giderildikten sonra bu dört kişinin sağ salim karaya çıkması
6.Etkinlik
Son vapuru kaçırmaları ve bir motor kiralamaları olayın oluşumunu sağlayan çatışmadır.
Sayfa 113
7.Etkinlik
Hayata bakış açısı teması vardır. Metnin bir anlam bütünlüğü içinde gerçekleşmesi için tema merkezli olay ve olay örgüleri kurgulanır. Bu nedenle olay ve olay örgüsü temanın uyduları gibidir.
8.Etkinlik
Kişiler, olayların yönlendirmesiyle bir araya gelmiş edilgen özelliktedirler. Başka bir ifadeyle gölge karakterler şeklindedir.
9.Etkinlik
Amaç okuyucuyu olay içinde yaşatmak olduğu için asıl olan olaydır, kişiler arka planda öyküye dahil olan öğedir.
10.Etkinlik
Özel isim: Kalamış, Adalar, Moda, Büyükada
Cins isim: Güverte, kadın, pipo, motor, kaplan
Tekil isim: Delikanlı, kasap, filozof, minder, topuz
Çoğul isim: Şilteler, etekler, sırtları, gözler, talebeler
Topluluk ismi: sınıf
Somut isim: Duman, ses, deniz, kadın, ışık
Soyut isim: Allah, zihin, şaşkınlık, ümit, hiddet
11.Etkinlik
Dalgaların ( çoğul), şilteleri (çoğul), gece (tekil), Adalar( çoğul), ışıldakların (çoğul), profesör (çoğul)
Sayfa 115
12.Etkinlik
Zaman, geçmiş zamandır. Olay, anlatıcının kendisi tarafından yaşanmış daha sonra anlatılmıştır. Olay ve anlatım eşzamanlı değildir.
13.Etkinlik
Antalya’ya istinkak hakimi olarak atanan bir kişinin vapur yolculuğunda yangın muhbirini gizlice çalıştırmak için fırsat kollaması olay örgüsünü oluşturur.
14.Etkinlik
Serim, düğüm, çözüm bölümleri zaman farklılaşmalarıyla sağlanmıştır.
Sayfa 116
15.Etkinlik
Bir Motorda Dört Kişi: Gözlemci bakış açısı
Tuhaf İnsanlar: Kahraman anlatıcının bakış açısı
Bin Boğalar Efsanesi: İlahi bakış açısı
16. Etkinlik
Bir Motorda Dört Kişi: Anlatıcı, olay örgüsünün dışında seyirci gibi gördüklerini anlatmaktadır.
Tuhaf İnsanlar: Anlatıcı, olayın kahramanıdır.
Bin Boğalar Efsanesi: Anlatıcı, kişilerin iç dünyalarına kadar tüm ayrıntıları bilmektedir.
17.Etkinlik
Bir Motorda Dört Kişi: Çevre betimlemelerinden kişi betimlemelerine geçiş yaparak
Tuhaf İnsanlar: Zaman değişiklikleri yapılarak,
Bin Boğalar Efsanesi: Kahraman durumundan harekete geçerek olayları bağlamıştır.
18.Etkinlik
Somut isimler: göz, yüz ,eğer, at, el
Soyut isimler: sevda, insanlık, kötülük, kıvanç
19.Etkinlik
Soyut isimler: insanca, kıvancını, mutluluğunu, dostça
Soyut anlamlı kelimeler, okuyucuların metinde daha derin anlam ilgileri kurmaları açısından metne boyut kazandırır.
20.Etkinlik
Bu metinlerde çekirdek durumundaki tema, olay örgüsü ve öyküleyici öğelerin yardımıyla daha da genişleyerek somut hale dönüşmektedir.
21. Etkinlik
Basit isimler: akrabalarının, gözlerini, kirpiklerini, kıvancını, atını, elimde
Türemiş isimler: kötülük, mutluluğunu, soluğu
Birleşik isimler: Çukurova
22. Etkinlik
1.Cümle: isim + isim
2. Cümle: isim + isim, takısız isim tamlaması
3.Cümle: isim + isim, belirtisiz isim tamlaması
4. Cümle: isim + isim, zincirleme isim tamlaması
Sayfa 117
23.Etkinlik
Sultan Abdülmecid’in tahta çıkması
Kaptanı Derya Ahmet Fevzi Paşa’nın donanmayı Mısır’a kaçırması
Hünkar iskelesi antlaşmasının imzalanması
Mısır Fermanının imzalanması
24.Etkinlik
Donanma, sülale, grup, kongre. Bu tür sözcükler, içerdikleri kavramların çoğullarıyla karşılanabilir. Topluluk isimleri ifadeyi kısaltır ve netleştirir.
Sayfa 118
25.Etkinlik
Ayının Kuyruğu adlı metin, hayvanların konuşturulması nedeniyle kurgulanmıştır. İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı adlı metin, tarihi belge ve bilgilere dayalı olduğu için yaşanmıştır.
26.Etkinlik
Ayının Kuyruğu masalındaki olay, tilki ve ayının karşılaşması sonucu oluşmuştur. Tilkinin balıkçının balığını çalması, balığı yerken ayının gelmesi, tilkinin ayıdan kurtulmak için bir yalan söylemesi ve ayının kuyruğundan olması olay örgüsünü oluşturur.
Olay, kişiler arasında bir sebebe bağlı olarak gerçekleşen ve bir sonuç meydana getiren eylemdir. Olay örgüsü ise belli bir konu çevresinde var olan birden fazla olayın sebep- sonuç ilişkisine bağlı biçimde oluşturdukları bütündür.
27.Etkinlik
Olay örgüsü; Kurmaca metinlerde kullanılır. Roman, hikaye, masal gibi metinler örnektir.
Olay zinciri; Yaşanmış olay, hiç kurgulanmadan anlatılıyorsa bu olay zinciridir. Anı, gezi yazısı, gibi metinlerde kullanılır.
28.Etkinlik
Topluluk isimlerinin kullanılması bu kelimelerle karşılanan kavram veya nesnelerin niteliğinde ayırt ediciliği arttırır.
29.Etkinlik
İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı; sohbet
Ayının Kuyruğu; Masal
Öyküleyici anlatım; masal, hikaye, roman, deneme, sohbet, anı, gezi yazısı gibi metinlerde kullanılır.
30.Etkinlik
Özel ad: Abdülmecid, Sadrazam Hüsrev Paşa, Rusya, İmparatorluk, İngiltere, Mısır
Tür adı: taht, gün, donanma
31.Etkinlik
1.Cümle: sıfat, Salih2in çocukları boy boydu.
2.Cümle: Zarf, Sabah, günün en güzel dilimidir.
3.Cümle: Zarf, Ders çalışması günü gününedir.
4.Cümle: Sıfat, Kiraladığı ev sobalıymış.
5.Cümle: Sıfat, Yünden, hep uzak durdu.
Anlama Yorumlama
3.Özel isimler: İstanbul, Boğaziçi, Veli, Urumelihisarı
Cins isim: oğluyum, tarifsiz kederler, içinde, türkü, mermer, taşları
4. Boğaziçi: isim + isim, Urumelihisarı: isim + isim
Sayfa 120
5. isim + isim: Göztepe
İsim + eylem: göz koymak
Eylem + eylem: gelgit
Belirtisiz isim tamlaması: gözyaşı
Sıfat tamlaması: uzunyayla
Anlam kayması: denizyıldızı
6. Özel ad: Aladağ, Çukurova, Çukur
Tür adı: kayak, gün ,oba, çadır, koyun, kazan, ağ, kol
Somut ad: çadır, koyun, kazan, kol
Soyut ad: öfke, kızgın, kıvanç,
Tekil ad: kayak, toy, ağ, taş ,üst, güreş
Çoğul ad: kollar, kadınlar, gözler, bakışlar, sebzeler
Topluluk adı: oba
Basit ad: çadır, koyun, kazan, oba, sebze, pilav, taş
Türemiş ad: çadır, bakış
Birleşik ad: bugün ,Aladağ, Çukurova
Sayfa 121
Ölçme ve Değerlendirme
A)DYDDD
B) öyküleyici, öyküleyici ,yaşanmışlık ve tasarlanma, abartma, türemiş
C)1)D
2)C
3)E
4)A
5)E
6)A
7)B
D)
1) serim, düğüm, çözüm bölümleri bulunması gerekir. Serim bölümü öyküye giriş bölümüdür. Düğüm bölümü, olaylardaki gerilim unsurunun zirveye ulaştığı bölümdür. Çözüm bölümü, gerilim unsurunun düşürüldüğü ve olayların sonlandırıldığı bölümdür.
2) Olay, kişi, zaman ve mekan ortak öğelerdir. Bir olayın olması şarttır. Daha çok sanatsal metinlere kullanılır. Kelimeler daha çok yan ve mecaz anlamda kullanılır.
Tags:
DERS KİTABI CEVAPLARI
