10. Sınıf Dil ve Anlatım Kitabı Cevapları EKOYAY 2013-2014 (sayfa 27, 28,29)
Sunum, Tartışma, Panel etkinlikleri
1. etkinlik: “Günümüzde Türk Dili” adlı tartışmanın düzenlenme amacını belirtiniz.
2. etkinlik: “Günümüzde Türk Dili” adlı tartışma kim tarafından yönetilmektedir? Sizce tartışmalarda bir başkana ihtiyaç var mıdır? Niçin?
3. etkinlik: Yaptığınız araştırmadan ve incelediğiniz metinden hareketle tartışma başkanının görevlerinin neler olduğunu belirtiniz.
4. etkinlik: Bir konunun tartışılabilmesi için onun hangi özelliklere sahip olması gerekir? “Günümüzde Türk Dili” adlı metnin konusunu belirtiniz. Konunun güncel, tartışılmaya açık, farklı düşünce ve dikkatlerle yorumlanmaya elverişli olup olmadığını açıklayınız.
5. etkinlik: “Günümüzde Türk Dili” adlı tartışmada ileri sürülen düşünceler nelerdir? Aynı konuda insanlar neden farklı düşünür? Düşüncelerinizi açıklayınız.
6. etkinlik: “Günümüzde Türk Dili” adlı tartışma, basına ve halka açık bir tartışma mıdır? Yaptığınız araştırmalardan da hareketle tartışmaları toplumla iletişim imkânlarını dikkate alarak gruplandırınız. Topluma açık tartışmaların amaçlarını ve özelliklerini açıklayınız. Münazaraları bu tür tartışmalardan ayıran özellikleri belirtiniz.
7. etkinlik: Yaptığınız araştırmalardan hareketle forum, açık oturum, sempozyum ve münazara arasındaki farklılıkları belirtiniz.
1. etkinliğin cevabı:
Bu tartışma, Türkçenin tarihi gelişimini ortaya koymak ve tarihi gelişim sırasında ortaya çıkan sıkıntılara çözüm önerileri sunmak amacıyla düzenlenmiştir.
2. etkinliğin cevabı:
Günümüzde Türk Dili adlı tartışmayı yöneten Ali Gevgilili'dir. Tartışmalarda düzenin sağlanması, konuşmacılara eşit süre verilmesi, konu dışına çıkılmasının önlenmesi bakımlarından bir başkanın bulunması gerekir.
3. etkinliğin cevabı:
Tartışma başkanının görevleri:
Tartışmanın başında konuyu ve konuşmacıları dinleyicilere kısaca tanıtmak
Tartışmayı başlatmak
Konuşmacıların konu dışına çıkmalarını engellemek
Konuşmacılara eşit süre vermek
Konuyu özetlemek, toparlamak
Tartışmanın sonucunu açıklamak
4. Etkinliğin cevabı:
Bir konunun tartışılabilmesi için farklı yorumlara açık olması, güncel olması gerekir. Toplumu ilgilendiren bir konu olmalı. Günümüzde Türk Dili adlı metnin konusu Türkçenin gelişim ve değişiminde karşılaşılan sorunlardır. Bu metin tartışmaya açık bir metindir. Türkçenin gelişimi ve değişimi konusunda farklı görüşler ortaya atılabilir. Öz Türkçe anlayışını savunanların görüşleri, eski kültüre bağlı kalanların görüşleri, ikisinin ortasını savunanlar gibi.
5. Etkinlik:
Türkçenin tarihi geçmişiyle bir bütün oluşturabileceği ele alınmış. Türkçenin sadeleşme süreciyle ilgili görüşler.
Aynı konuda insanların farklı düşünmelerinin sebebi ilk başta kültürel birikimlerinin farklı olmasından, dünya görüşlerinin farklılığından kaynaklanır.
6. Etkinlik:
Günümüzde Türk Dili adlı tartışma basına ve halka açık bir tartışmadır. Bazı tartışmalar basına, halka açık yapılır, bazı tartışmalar da basına, halka kapalı olabilir.
Bu tür basına, halka açık tartışmalarda amaç bir konuyla ilgili karşıt görüşleri ortaya koymak, sorunlara çözüm bulmak, farklı bakış açıları kazandırmaktır.
Topluma açık tartışmaların özellikleri:
Toplumu ilgilendiren konular ele alınır.
Soruna çözüm yolları aranır.
Düşünceler; kısa, yalın bir şekilde ortaya konur.
Konular günceldir.
Dinleyicilerin yararlanacağı düşünceler, bilgiler yer alır.
Farklı bakış açılarına yer verilir.
Tartışmada konu dışına çıkılmaz.
2. etkinlik: “Günümüzde Türk Dili” adlı tartışma kim tarafından yönetilmektedir? Sizce tartışmalarda bir başkana ihtiyaç var mıdır? Niçin?
3. etkinlik: Yaptığınız araştırmadan ve incelediğiniz metinden hareketle tartışma başkanının görevlerinin neler olduğunu belirtiniz.
4. etkinlik: Bir konunun tartışılabilmesi için onun hangi özelliklere sahip olması gerekir? “Günümüzde Türk Dili” adlı metnin konusunu belirtiniz. Konunun güncel, tartışılmaya açık, farklı düşünce ve dikkatlerle yorumlanmaya elverişli olup olmadığını açıklayınız.
5. etkinlik: “Günümüzde Türk Dili” adlı tartışmada ileri sürülen düşünceler nelerdir? Aynı konuda insanlar neden farklı düşünür? Düşüncelerinizi açıklayınız.
6. etkinlik: “Günümüzde Türk Dili” adlı tartışma, basına ve halka açık bir tartışma mıdır? Yaptığınız araştırmalardan da hareketle tartışmaları toplumla iletişim imkânlarını dikkate alarak gruplandırınız. Topluma açık tartışmaların amaçlarını ve özelliklerini açıklayınız. Münazaraları bu tür tartışmalardan ayıran özellikleri belirtiniz.
7. etkinlik: Yaptığınız araştırmalardan hareketle forum, açık oturum, sempozyum ve münazara arasındaki farklılıkları belirtiniz.
1. etkinliğin cevabı:
Bu tartışma, Türkçenin tarihi gelişimini ortaya koymak ve tarihi gelişim sırasında ortaya çıkan sıkıntılara çözüm önerileri sunmak amacıyla düzenlenmiştir.
2. etkinliğin cevabı:
Günümüzde Türk Dili adlı tartışmayı yöneten Ali Gevgilili'dir. Tartışmalarda düzenin sağlanması, konuşmacılara eşit süre verilmesi, konu dışına çıkılmasının önlenmesi bakımlarından bir başkanın bulunması gerekir.
3. etkinliğin cevabı:
Tartışma başkanının görevleri:
Tartışmanın başında konuyu ve konuşmacıları dinleyicilere kısaca tanıtmak
Tartışmayı başlatmak
Konuşmacıların konu dışına çıkmalarını engellemek
Konuşmacılara eşit süre vermek
Konuyu özetlemek, toparlamak
Tartışmanın sonucunu açıklamak
4. Etkinliğin cevabı:
Bir konunun tartışılabilmesi için farklı yorumlara açık olması, güncel olması gerekir. Toplumu ilgilendiren bir konu olmalı. Günümüzde Türk Dili adlı metnin konusu Türkçenin gelişim ve değişiminde karşılaşılan sorunlardır. Bu metin tartışmaya açık bir metindir. Türkçenin gelişimi ve değişimi konusunda farklı görüşler ortaya atılabilir. Öz Türkçe anlayışını savunanların görüşleri, eski kültüre bağlı kalanların görüşleri, ikisinin ortasını savunanlar gibi.
5. Etkinlik:
Türkçenin tarihi geçmişiyle bir bütün oluşturabileceği ele alınmış. Türkçenin sadeleşme süreciyle ilgili görüşler.
Aynı konuda insanların farklı düşünmelerinin sebebi ilk başta kültürel birikimlerinin farklı olmasından, dünya görüşlerinin farklılığından kaynaklanır.
6. Etkinlik:
Günümüzde Türk Dili adlı tartışma basına ve halka açık bir tartışmadır. Bazı tartışmalar basına, halka açık yapılır, bazı tartışmalar da basına, halka kapalı olabilir.
Bu tür basına, halka açık tartışmalarda amaç bir konuyla ilgili karşıt görüşleri ortaya koymak, sorunlara çözüm bulmak, farklı bakış açıları kazandırmaktır.
Topluma açık tartışmaların özellikleri:
Toplumu ilgilendiren konular ele alınır.
Soruna çözüm yolları aranır.
Düşünceler; kısa, yalın bir şekilde ortaya konur.
Konular günceldir.
Dinleyicilerin yararlanacağı düşünceler, bilgiler yer alır.
Farklı bakış açılarına yer verilir.
Tartışmada konu dışına çıkılmaz.
Münazarada yarışma havası vardır, jüri bulunur, münazaranın sonunda bir taraf kazanır. Bunlar münazaraya özgü hususlardır, bu yönleriyle münazara diğer tartışmalardan ayrılır.
Münazara: En az iki grubun, tez, antitez şeklinde karşıt görüşleri savunduğu tartışmadır. Münazarada gruplar savundukları düşüncenin doğruluğunu ispatlamaya çalışırlar. Jüri üyeleri belli kriterlere göre ekiplere puan verir. Münazaranın sonunda kazanan açıklanır.
SEMPOZYUM
Belli bir konuyu aydınlatmak amacıyla, bilim adamı ve araştırmacıların bir araya geldikleri ve konuşmacıların konunun belirli bölümlerini sundukları, tartışmalı toplantılardır. Bir başka deyişle; ortaya konan konu hakkında aynı oturumda, çeşitli kişilerin yaptıkları açıklamalı konuşma, türüdür.
Bildiri sahiplerine ayrılan zaman oldukça kısadır. On dakikalık bir sürede 1500-2000 kelime kullanma şansı vardır. Buna göre, hazırlanacak bildiri, dört sayfayı geçmemelidir. Cümleler, kolay anlaşılır biçimde düzenlemelidir. Metni yazmadan önce ana başlıklar vurgulanmalıdır. Sunulabilecek yansı sayısı da 5-6 civarında olmalıdır. Ayrıca, bildiri metni, yayımlanmaya uygun biçimde hazırlanmalıdır?
Sempozyumda her konuşma, aynı bir hazırlıktır; fakat birbirini tamamlayıcı söyleşi ve içtenlik havası vardır. Konuşmalardan sonra konuşmacılar, birbirlerine konu ile ilgili sorular sorabilirler. Böylece sempozyumdan "panel"e geçilir. Daha sonra da tartışmalara seyirciler de katılırsa panelden "forum"a geçilmiş olur.
AÇIK OTURUM (PANEL)
Bir konuşma grubunun dinleyiciler önünde, genellikle blimsel, sosyal ya da siyasi bir konuyu tartışmak amacıyla yaptıkları toplu görüşmelerdir.
Panelde bir başkan bulunur. Başkan, konuşmaların ortasında yer alır. Konuşmacılar, bir masanın çevresinde toplanırlar. Panelde en az üç, en çok altı konuşmacı bulunur. Genellikle, küçük salonda ve az bir dinleyici önünde yapılan panellerde mikrofon bulunmaz. Ama geniş bir topluluk önünde panel yapılanacaksa konuşmacılar, mikrofon kullanmak zorundadır.
Panel tartışma sonunda dinleyiciler, konuşmacılara konuyla ilgili çeşitli sorular sorabilirler.
FORUM
Herkesi ilgilendiren bir sorun üzerinde insanların görüşlerini bildirip tartışarak sorunun çözülmesi amacı güdülen toplantılardır.
Forum, eski Roma kentlerinde yurttaşların kamu işlerini konuşmak için toplandıkları alana verilen addan gelir. Forumda konuşmacı kadar dinleyici de sorunu çözmek için görüş belirtir, tartışmaya katılır. Amaç sorunu tartışarak bir karara varabilmektir. Forum da bir başkan tarafından yönetilir. Forumda başkanlık yapmak biraz daha zordur. Görüş bildirenlerin ve görüşlerin çok olması bu tür toplantıların yönetimini güçleştirmektedir.
MÜNAZARA
İki yönden de savunulacak bir nitelik taşıyan konunun bir başkanın yönetiminde ve topluluk önünde karşılıklı savunulmasına münazara denir.
Münazara bir konuşma oyunu, yarışıdır. Tartışmadan ayrılan yanı da budur. Önemli olan tartışarak doğruyu bulmak değil, üstlenilen tezi iyi savunmaktır. Münazarada iki küme oluşturulur, konunun bir yönü bir küme tarafından savunulurken, diğer yönü öbür küme tarafından savunulur. Bu konuşma yarışı sonunda hangi kümenin birinci olduğu daha önce saptanan jüri üyelerince belirlenir. Münazara, okullarda öğrencilerin konuşma yeteneğini geliştirmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Günümüzde, bazı uzmanlar bu yöntemin kullanılmasını doğru bulmamaktadırlar.
ANLAMA- YORUMLAMA
Metne göre dilimizin temel sorunu, dilin gelişim ve değişim sürecinde hangi yöntemin kullanılacağı konusunda net bir uygulamanın olmayışıdır.
Bu sorun, dilin doğal gelişimi göz önünde bulundurularak çözülebilir. Dışarıdan müdahalelerle dil gelişmez, zorlamalarla dilin değişimi ve gelişimi sağlanamaz.
Belli bir konuyu aydınlatmak amacıyla, bilim adamı ve araştırmacıların bir araya geldikleri ve konuşmacıların konunun belirli bölümlerini sundukları, tartışmalı toplantılardır. Bir başka deyişle; ortaya konan konu hakkında aynı oturumda, çeşitli kişilerin yaptıkları açıklamalı konuşma, türüdür.
Bildiri sahiplerine ayrılan zaman oldukça kısadır. On dakikalık bir sürede 1500-2000 kelime kullanma şansı vardır. Buna göre, hazırlanacak bildiri, dört sayfayı geçmemelidir. Cümleler, kolay anlaşılır biçimde düzenlemelidir. Metni yazmadan önce ana başlıklar vurgulanmalıdır. Sunulabilecek yansı sayısı da 5-6 civarında olmalıdır. Ayrıca, bildiri metni, yayımlanmaya uygun biçimde hazırlanmalıdır?
Sempozyumda her konuşma, aynı bir hazırlıktır; fakat birbirini tamamlayıcı söyleşi ve içtenlik havası vardır. Konuşmalardan sonra konuşmacılar, birbirlerine konu ile ilgili sorular sorabilirler. Böylece sempozyumdan "panel"e geçilir. Daha sonra da tartışmalara seyirciler de katılırsa panelden "forum"a geçilmiş olur.
AÇIK OTURUM (PANEL)
Bir konuşma grubunun dinleyiciler önünde, genellikle blimsel, sosyal ya da siyasi bir konuyu tartışmak amacıyla yaptıkları toplu görüşmelerdir.
Panelde bir başkan bulunur. Başkan, konuşmaların ortasında yer alır. Konuşmacılar, bir masanın çevresinde toplanırlar. Panelde en az üç, en çok altı konuşmacı bulunur. Genellikle, küçük salonda ve az bir dinleyici önünde yapılan panellerde mikrofon bulunmaz. Ama geniş bir topluluk önünde panel yapılanacaksa konuşmacılar, mikrofon kullanmak zorundadır.
Panel tartışma sonunda dinleyiciler, konuşmacılara konuyla ilgili çeşitli sorular sorabilirler.
FORUM
Herkesi ilgilendiren bir sorun üzerinde insanların görüşlerini bildirip tartışarak sorunun çözülmesi amacı güdülen toplantılardır.
Forum, eski Roma kentlerinde yurttaşların kamu işlerini konuşmak için toplandıkları alana verilen addan gelir. Forumda konuşmacı kadar dinleyici de sorunu çözmek için görüş belirtir, tartışmaya katılır. Amaç sorunu tartışarak bir karara varabilmektir. Forum da bir başkan tarafından yönetilir. Forumda başkanlık yapmak biraz daha zordur. Görüş bildirenlerin ve görüşlerin çok olması bu tür toplantıların yönetimini güçleştirmektedir.
MÜNAZARA
İki yönden de savunulacak bir nitelik taşıyan konunun bir başkanın yönetiminde ve topluluk önünde karşılıklı savunulmasına münazara denir.
Münazara bir konuşma oyunu, yarışıdır. Tartışmadan ayrılan yanı da budur. Önemli olan tartışarak doğruyu bulmak değil, üstlenilen tezi iyi savunmaktır. Münazarada iki küme oluşturulur, konunun bir yönü bir küme tarafından savunulurken, diğer yönü öbür küme tarafından savunulur. Bu konuşma yarışı sonunda hangi kümenin birinci olduğu daha önce saptanan jüri üyelerince belirlenir. Münazara, okullarda öğrencilerin konuşma yeteneğini geliştirmek amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Günümüzde, bazı uzmanlar bu yöntemin kullanılmasını doğru bulmamaktadırlar.
ANLAMA- YORUMLAMA
Metne göre dilimizin temel sorunu, dilin gelişim ve değişim sürecinde hangi yöntemin kullanılacağı konusunda net bir uygulamanın olmayışıdır.
Bu sorun, dilin doğal gelişimi göz önünde bulundurularak çözülebilir. Dışarıdan müdahalelerle dil gelişmez, zorlamalarla dilin değişimi ve gelişimi sağlanamaz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME (sayfa 29
Aşağıdaki cümlelerin sonuna yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
• Açık oturumlar, geniş dinleyici toplulukları huzurunda düzenlenen tartışmalardır. ( D )
• Topluma kapalı tartışmaların sonucu genellikle basın aracılığıyla halka duyurulur. ( D )
• Tartışmacıların, tartışılan konu hakkında uzman olmaları gerekmez. ( Y )
• Forumlar, dinleyicilerin konu üzerinde daha aktif olduğu bir tartışma türüdür. ( D )
• Sempozyumlarda oturumu yöneten bir başkan bulunmaz. ( Y )
• Sempozyumlar, açık oturumlardaki gibi karşılıklı konuşma tarzıyla yapılır. ( Y )
• Açık oturumlar, geniş dinleyici toplulukları huzurunda düzenlenen tartışmalardır. ( D )
• Topluma kapalı tartışmaların sonucu genellikle basın aracılığıyla halka duyurulur. ( D )
• Tartışmacıların, tartışılan konu hakkında uzman olmaları gerekmez. ( Y )
• Forumlar, dinleyicilerin konu üzerinde daha aktif olduğu bir tartışma türüdür. ( D )
• Sempozyumlarda oturumu yöneten bir başkan bulunmaz. ( Y )
• Sempozyumlar, açık oturumlardaki gibi karşılıklı konuşma tarzıyla yapılır. ( Y )
Aşağıdaki çoktan seçmeli sorularda doğru seçeneği işaretleyiniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi tartışma türleri arasında yer almaz?
A) Konferans B) Münazara C) Açık oturum
D) Forum E) Sempozyum
cevap: A
1. Aşağıdakilerden hangisi tartışma türleri arasında yer almaz?
A) Konferans B) Münazara C) Açık oturum
D) Forum E) Sempozyum
cevap: A
2. Aşağıdakilerden hangisi topluma kapalı olarak düzenlenen tartışmalar arasında alır?
A) Forum B) Açık oturum C) Sempozyum
D) Seminer E) Panel
Cevap: D
A) Forum B) Açık oturum C) Sempozyum
D) Seminer E) Panel
Cevap: D
3. Aşağıdakilerden hangisi tartışılmaya elverişli bir konu değildir?
A) Ormanların korunmasının ancak kanunlarla sağlanabileceği
B) Bir ülkenin gelişmesinin, sanayisinin gelişmesine bağlı olduğu
C) Uygarlığın insanı mutlu kıldığı
D) Çevre kirliliğinin küresel ısınmaya neden olduğu
E) Teknolojinin mutluluk sağladığı
Cevap: D
A) Ormanların korunmasının ancak kanunlarla sağlanabileceği
B) Bir ülkenin gelişmesinin, sanayisinin gelişmesine bağlı olduğu
C) Uygarlığın insanı mutlu kıldığı
D) Çevre kirliliğinin küresel ısınmaya neden olduğu
E) Teknolojinin mutluluk sağladığı
Cevap: D
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?
A) Biz bu konudaki görüşlerimizi her fırsatta açıklıyoruz.
B) Tiyatro öğrencilerinin bu konudaki panelleri takip etmeleri gerekir.
C) Sanatçımızı, seyircimizi bu ustalarla, bu tiyatrolarla buluşturduk.
D) Tiyatro Festivali boyunca birçok oyunlar sergilendi.
E) Yabancılar da festivale yerli toplulukları izlemek için geliyor.
A) Biz bu konudaki görüşlerimizi her fırsatta açıklıyoruz.
B) Tiyatro öğrencilerinin bu konudaki panelleri takip etmeleri gerekir.
C) Sanatçımızı, seyircimizi bu ustalarla, bu tiyatrolarla buluşturduk.
D) Tiyatro Festivali boyunca birçok oyunlar sergilendi.
E) Yabancılar da festivale yerli toplulukları izlemek için geliyor.
Cevap: D
Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Namık Kemal “Hakikatin şimşeği fikirlerin çatışmasından çıkar.” özdeyişinde tartışmanın hangi özelliğini vurgulamaktadır? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Gerçekler, farklı görüşlerin dile getirilmesiyle ortaya çıkar. Fikir çatışmaları olmasa, tek bir görüş olsa insan doğruları tam olarak göremeyebilir.
2. Münakaşa eden iki insan, aynı graniti yontan iki heykeltıraş, hakikati arayan iki yol arkadaşı. Hedefi tahrip değil, terkiptir bu kavganın. Mağlubun muzaffer olduğu tek yarış. Yanıldığını kabul etmek yeni bir hakikatin fethiyle zenginleşmektir. Parçadan bütüne, karanlıktan aydınlığa geçiş.
Cemil Meriç
Cemil Meriç’in yukarıda verilen düşüncelerinden de hareketle tartışmanın önemini belirtiniz.
Tartışma gerçeklerin ortaya çıkarılmasında önemli bir rol oynar.
3. Tartışmalarda dil genellikle hangi işlevde kullanılmaktadır? Dilin niçin bu işlevde kullanıldığını söyleyiniz.
Tartışmalarda dilin göndergesel işlevi kullanılır. Bilgi verme, açıklama, soruna çözüm bulma gibi özellikleri dolayısıyla.
Gerçekler, farklı görüşlerin dile getirilmesiyle ortaya çıkar. Fikir çatışmaları olmasa, tek bir görüş olsa insan doğruları tam olarak göremeyebilir.
2. Münakaşa eden iki insan, aynı graniti yontan iki heykeltıraş, hakikati arayan iki yol arkadaşı. Hedefi tahrip değil, terkiptir bu kavganın. Mağlubun muzaffer olduğu tek yarış. Yanıldığını kabul etmek yeni bir hakikatin fethiyle zenginleşmektir. Parçadan bütüne, karanlıktan aydınlığa geçiş.
Cemil Meriç
Cemil Meriç’in yukarıda verilen düşüncelerinden de hareketle tartışmanın önemini belirtiniz.
Tartışma gerçeklerin ortaya çıkarılmasında önemli bir rol oynar.
3. Tartışmalarda dil genellikle hangi işlevde kullanılmaktadır? Dilin niçin bu işlevde kullanıldığını söyleyiniz.
Tartışmalarda dilin göndergesel işlevi kullanılır. Bilgi verme, açıklama, soruna çözüm bulma gibi özellikleri dolayısıyla.
Tags:
DERS KİTABI CEVAPLARI
