Bitkilerde Hareket

  

Bitkiler, içinde bulundukları ortamdan daha fazla yararlanmak için durum değiştirme hareketleri yapar.Bunlar, nasti ve tropizma hareketleridir.

Nasti Hareketleri:Nasti hareketleri, uyartı yönüne bağlı olmadan gerçekleşen hareketlerdir.Nasti hareketleri, uyarıcı etmene göre gryplara ayrılır.

   a-Fotonasti:Işık etkisiyle ortaya çıkan nasti hareketleridir.Örnek:Akşam sefası bitkisinin gündüz kapanıp, gece açılması.

   b-Termonasti:Sıcaklık etkisiyle ortaya çıkan nasti hareketleridir.Çiğdem çiçeğinin soğukta kapanıp, sıcakta açması.

   c)Sismonasti:Sarsıntı ve dokunmanın neden olduğu nasti hareketleridir.Küstüm otunun dokunulduğunda yapraklarını kapaması.

Tropizma Hareketleri:Uyartının yönüne bağlı olarak, gerçekleşen hareketlerdir.Tropizma hareketleri, uyartının geldiği yöne ve aksi yöne olmak üzere pozitif ve negatif tropizma olarak adlandırılır.

   a-Ftotropizma:Işık uyaranına karşı yapılan yönelme hareketidir.Fototropizmaya oksin hormonunun eşit olmayan dağılımı neden olur.Bitkinin gövde ve yaprakları ışığa doğru pozitif tropizma hareketi oluşturur.

   b-Gotropizma:Bitkinin yerçekimine karşı verdikleri tepkidir.Saksıya dikilen fasulye yan çevrildiğinde gövde yukarı, kök aşağıya gider.

   c-Haptotropizma:Bitkilerin dokunmaya karşı gösterdikleri tepkidir.Asmanın çevresindeki objeye bağlanarak büyümesi.

   d-Kemotropizma:Bitkisel organların kimyasal uyartılara karşı gösterdikleri tepkilerdir.Örneğin, acı bakla, amonyum fosfata pozitif tuza negatif kemotropizma gösterir.

   e-Travmatropizma:Bitki organlarında özellikle köklerde yaralanmalara bağlı olarak ortaya çıkan tepkilerdir.Bitkinin kökü yaralandığında aksi yöne büyümesi.

   f-Hidrotropizma:Bitkilerin köklerinin suya yönelmesi hidrotropizma örneğidir.

Fotoperiyodizm:Bitkilerin gün ve gece uzunluğuna verdikleri biyolojik yanıt fotoperiyodizm olarak adlandırılır.Bitkilerin, fotoperiyodik yanıtlarına göre sınıflandırmaları genellikle çiçeklenmeye dayanır.Buna göre bitkiler, kısa gün, uzun gün ve nötr gün bitkileri olmak üzere üçe ayrılır:

   a-Kısa Gün Bitkileri:Gün uzunluğunun kısa olduğu günlerde çiçeklenirler.Örneğin, patates, çilek.

   b-Uzun Gün Bitkileri:Gün uzunluğunun uzun olduğu günlerde çiçeklenirler.Örnek turp, marul.

   c-Nötr Gün Bitkileri:Çiçeklenme, fotoperiyottan etkilenmez.Gün ister uzun olsun ister kısa olsun bitki çiçeklenir.Örnek ayçiçeği.