Enzimlerin günlük hayatımızdaki kullanım alanları- 9.Sınıf Proje Ödevi

Günümüzde bir enzimin ne olduğuna dair kesin bir tanım bulmak zor değil. Doğruluk derecesinden bağımsız olarak, tüm enzim tanımları, " ürünlere dönüştüren, kimyasal reaksiyonları hızlandıran veya yönlendiren proteinler" olduklarını içerecektir.

Enzimler nedir?
Enzimler, katalizör görevi gören proteinlerdir. Bir maddenin diğerine dönüştürülmesi gerektiğinde doğa, süreci hızlandırmak için enzimler kullanır. Örneğin midemizde enzimler, yiyecekleri enerjiye dönüştürülmek üzere küçük parçacıklara ayırır. 
Müşterilerimiz, şeker, bira, ekmek ve etanol gibi çeşitli günlük ürünleri üretmek için enzimleri katalizör olarak kullanır. Ayrıca, lekeleri çıkarmaya yardımcı oldukları ve düşük sıcaklıkta yıkamayı mümkün kıldıkları çamaşır deterjanı gibi ürünlerde de doğrudan kullanılırlar.
 
İnsan vücudunda binlerce enzim vardır, işte sadece birkaç örnek:
Lipazlar - bağırsaktaki yağların sindirilmesine yardımcı olan bir grup enzim.
Amilaz - nişastaları şekere dönüştürmeye yardımcı olur. Amilaz tükürükte bulunur.
Maltase – tükürükte de bulunur; şeker maltozunu glikoza parçalar. Maltoz patates, makarna ve bira gibi gıdalarda bulunur.
Tripsin - ince bağırsakta bulunur, proteinleri amino asitlere ayırır.
Laktaz - ayrıca ince bağırsakta bulunur, sütteki şeker olan laktozu glikoz ve galaktoza ayırır.
Asetilkolinesteraz - sinirlerde ve kaslarda nörotransmiter asetilkolini parçalar.
Helikaz - DNA'yı çözer.
DNA polimeraz - DNA'yı deoksiribonükleotitlerden sentezler.

Her gün kendi evinizde kullanabileceğiniz bazı enzim biyoteknolojisi örnekleri. Çoğu durumda, ticari işlemler ilk önce doğal olarak oluşan enzimlerden yararlandı. Ancak bu, kullanılan enzim(ler)in olabildiğince verimli olduğu anlamına gelmez.
Zaman, araştırma ve geliştirilmiş protein mühendisliği yöntemleri ile birçok enzimin genetiği değiştirildi. Bu modifikasyonlar, istenen sıcaklıklarda, pH'da veya tipik olarak enzim aktivitesi için uygun olmayan diğer üretim koşullarında (örneğin sert kimyasallar) daha etkili olmalarını sağlar. Ayrıca endüstriyel veya ev uygulamaları için daha uygulanabilir ve verimlidirler.
 
Enzimlerin Kullanım Alanları

Mevcut ilaçların çoğu enzimlerden elde edilir veya formüle edilir.

Gıda endüstrisi gibi işletmeler , laktaz durumunda olduğu gibi, lezzeti arttırmak, sindirime yardımcı olmak , gıdaların besin değerlerini iyileştirmek veya alerjenik etkilerini azaltmak için enzimler kullanır . Bu enzim, laktoz içermeyen bir diyet için ürünlerin hazırlanmasında kullanılır ve onu şekerler, glikoz ve galaktoza ayırır.

Tekstil endüstrisinde , elyaf ve tekstillerin işlenmesi için kullanılırlar , kotlar için taş yıkama için kullanılabilirler, diğer kimyasalların yerini alabilirler.

Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri, kalitelerini veya özelliklerini geliştirmek için üretim süreçlerinde enzimleri içerir veya kullanır.

Kağıt endüstrisinde , kağıdın inceltilmesi ve ağartılmasında, koruyucu nişasta tabakalarının çıkarılmasında ve kağıt yaprağının mukavemet, kalınlık veya yumuşaklık gibi özelliklerinin iyileştirilmesinde kullanılırlar.

Veterinerlik alanında enzimler , atık suların veya nutrasötiklerin   arıtılması için ürünleri ve üretim sürecini iyileştirmek için de kullanılır .

İkinci nesil biyoetanol (2G) üretiminde enzimlerin kullanımı kritik öneme sahiptir. Enzimler , teknolojinin canlılığına katkıda bulunan lignoselülozik biyokütlenin bozulmasında temel bir rol oynar .

Bu nedenle enzimler, endüstriyel prosesler için daha ucuz çözümler sağlayan ve çevresel etkilerini azaltan sayısız uygulamaya sahip biyokatalizörlerdir . Günlük hayatımızda şaşırtıcı sayıda aktivitede bulunurlar.

Enzimlerin Günlük Hayatlarımızda Kullanım Alanları Nelerdir?
Sağlık sektöründe; özellikle bazı ilaçlarda sindirimi kolaylaştırmak amacıyla laktaz, proteaz ve lipaz enzimleri kullanılmaktadır.

Ekmek ve ekmek ürünlerinin yapım aşamasında; ekmeğin hacmini artırmak, bayatlamasını engellemek amacıyla amilaz enzimi kullanılmaktadır.

Bebek gıdalarının yapım aşamalarında; özellikle sindirimi kolaylaştırması için proteaz enzimi kullanılmaktadır.

Alkol endüstrisinde ise; malt üretimi için arpanın çimlendirilmesi ile oluşan enzimler kullanılmaktadır. Oluşan enzimler fermantasyon ile alkol oluşumunu sağlamaktadır. Amilaz, glukanaz ve proteaz enzimleri kullanılmaktadır.

Meyve sularında ise; meyve sularını berraklaştırma işlemi için selulaz ve pektinaz enzimleri kullanılmaktadır.

Süt endüstrisinde ise; laktazlar laktozun parçalanması işleminde kullanılırlar. Lipaz enzimi özellikle Rokfor peyniri üretiminde kullanılmaktadır.
Etin yumuşaması için papain enzimi kullanılır. Bu enzim pişirilme sırasında etin yumuşaması amacı ile kullanılmaktadır.
Etin yumuşaması için papain enzimi kullanılır. Bu enzim pişirilme sırasında etin yumuşaması amacı ile kullanılmaktadır.

Kağıt endüstrisi alanında ise; kağıdın şekil alması amacıyla Amilaz enzimi, kağıt hamurunu beyazlaşması için ksilenaz enzimi kullanılmaktadır.

Kauçuk endüstrisinde; özellikle sünger kauçuk eldesi için katalaz enzimi kullanılmaktadır.

Fotoğraf endüstrisi alanında ise; fotoğraf filmleri içinde bulunan jelatinin çözmesi ve gümüşün açığa çıkması için Proteaz enzimi kullanılmaktadır.
Kontakt lens temizleyicisi olarak Proteaz enzimleri kullanılmaktadır.
Kontakt lens temizleyicisi olarak Proteaz enzimleri kullanılmaktadır.

Çamaşır deterjanlarında ise; proteaz, amilaz ve lipaz enzimleri kullanılmaktadır. Çamaşır yumuşatıcısı da ise selülaz enzimi kullanılmaktadır.

Bulaşık makinası deterjanlarında ise; amilaz ve lipaz enzimleri kullanılmaktadır.

Eczacılıkta; özellikle ilaçların sindirilmesine yardımcı olması amacıyla proteaz, selülaz ve lipaz enzimleri kullanılmaktadır.