Memleketçiler Şiir Akımı

Mehmet Emin Yurdakul,Ahmet Kutsi Tecer,Ömer Bedrettin Uşaklı,Kemalettin Kamu gibi şairlerin oluşturduğu sanat hareketidir.Bu sanatçılar Anadolu’yu yeniden keşfetmek çabasına yönelerek ülke sorunlarını ele almış;Folklorumuzu tanıtmaya çalışmışlardır.

       Başlıca yazarları şunlardır:

MEHMET EMİN YURDAKUL

(20.yy Şairlerindendir.13 Mayıs 1869 Dğm,14 Ocak 1944 Ölm)

       Bir süre Mülkiye Mektebinin lise bölümünde okuduktan sonra Sadaret Evrak Kalemi’nde çalışmaya başladı.Fazilet ve Asalet adlı yapıtını beğenen Sadrazam Cevat Paşa tarafından 1890’da Rüsumet Tahrirat Kalemi’ne adandı.Sonra müdür oldu.Gizli “İttihat ve Terakki Cemiyeti’ndeki çalışmaları ve şiirlerinde yansıttığı düşünceler yüzünden 1907’de Erzurum Rüsumet Nazırlığına sürüldü.Meşrutiyetin ilanından sonra görevle Trabzon’a atandı.Daha sonra İstanbul’da Bahriye Nezaretinde müsteşarlık,Hicaz’da ve Sivas’ta valilik yaptı.İstanbul’a dönerek “Türk Ocağını”nın kuruluşuna katıldı.1911’de başkan oldu.İttihat ve Terakki ile uyuşmazlığa düşünce Erzurum valiliğine atandı.Talat Paşanın sadrazamlığı sırasında 25 yılını doldurduğu gerekçesiyle emekliliğe ayrıldı.1913’de Musul’dan milletvekili seçildi.Kurtuluş Savaşında Anadolu’ya geçti.Ölünceye dek milletvekilliği yaptı.

       Ulusçu,halkçı görüşleri büyük bir heyecanla savunan Mehmet Emin Yurdakul Milli Edebiyat akımının öncü şairlerindendir.Hece ölçüsünde yazdığı şiirlerinde yalın bir dil kullandı.Şiirlerinde biçim yönünden yenilikler yaptı.Geleneksel Türk Şiirinde kullanılan kalıpların yerine 4+4+4+3=15,4+4+4++5=17 ve 4+4+4+7=19 gibi kalıplar kullandı.Dörtlük geleneğinin dışında üçer,altışar,sekizer dizelik kıtalar kurarak sone biçiminde şiirler yazdı.İslamcılığa,Osmancılığa karşı Türkçülüğü ve Türkiye’yi savunduğu için “Milli Şair” olarak tanındı.

Yazarın başlıca yapıtları şunlardır:

       Fazilet ve Adalet,

       Türkçe Şiirler,

       Türk Sazı,

       Ey Türk Uyan,

       Tan Sesleri,

       Ordunun Destanı,

       Dicle Önünde,

       İsyan ve Dua,

       Zafer Yolunda,

       Turan’a Doğru,

       Aydın Kızları,

       Türk’ün Hukuku,

       Mustafa Kemal.

AHMET KUTSİ TECER

(1901 Dgm. 1967 Ölm. Cumhuriyet Edebiyatımızın Şair ve Yazarlarındandır.)

       Kudüs’te doğdu.Kudüs Freres Okulu’nda Kırklareli ilk ve orta okullarında Kadıköy Sultanisi’nde,Halkalı Yüksek Ziraat Okulunda okudu.Paris’te iki ders yılı Sorbonne

Üniversitesi Felsefe Bölümünü bitirdi.Sivas Lisesi Edebiyat öğretmeni Talim ve Terbiye kurulu üyesi Adana ve Urfa milletvekilli,Halkevleri Şefi, Paris Kültür Ataşesi Güzel Sanatlar Akademisi Estetik Profesörü oldu.Ölümü İstanbul’un Zincirli Kuyu mezarlığındadır.

       Ahmet Kutsi Tecer;halka giden,halkı bize getiren bir şairdir.Şiire sade,saf sesini vermek,şiiri tüm süslerden soymak ister.Faruk Nafiz Çamlıbel’in açtığı “Memleketçi Şiir”yolunda,folklordan,halk edebiyatından,günlük yaşantılardan,Anadolu’nun eski efsanelerinden geniş ölçüde yararlanır. “Zamanımızın edebi Çehresi,sosyal durumumuzun tam aynasıdır;Araştırma ve Deneme...Her şeyde ,her alanda olduğu gibi,köküne kadar da halkçıdır”görüşündedir.Hece Beş Şairi’nden ayrılır;Ahmet Hamdi Tanpınar,Ahmet Muhip Dranas,Necip Fazıl Kısakürek gibi hecenin daha modern ses olanaklarını arar.Sağlam,geniş kültürlü,açık fikirli,hür düşünceli bir kişiliği;ince özlü,aydınlık,az mecazlı ve duygulu bir şiir yapısı vardır.

Yazarın başlıca yapıtları şunlardır:

       ŞİİR:Şiirler,

       OYUN:Köşe Başı,

                    Bir Pazar Günü,

                    Koç Yiğit Köroğlu,

                    Satılık Ev.

ÖMER BEDRETTİN UŞAKLI

(1904 Dğm. Ölm. 24 Şubat 1946, İstanbul)

       Uşaklı Ömer Bedrettin özellikle Anadolu’nun doğal görünümlerini yansıtan canlı,özgün ve duyarlı betimlemeleriyle tanınan şairdir.Sivas kadısı Ömer Efendinin oğluydu.İstanbul’da Kabataş Erkek Lisesini ve Mülkiye Mektebini bitirdi.Mudanya kaymakam muavini oldu.1928’den başlayarak kaymakamlık arasında da mülkiye müfettişliği yaptı.Kütahya milletvekili olarak TBMM’de bulundu.1925’te Milli Mecmuada çıkan şiirleriyle adını duyuran Uşaklının daha sonraki ürünleri Hayat ve Varlık dergilerinde yayınlandı.Anadolu’da görev yaptığı sırada gezip gördüğü yörelerdeki izlenimleri şiirlerine başlıca esin kaynağı oldu.Biçim açısından Hecenin Beş Şairi’ne yakın olmakla birlikte,öz yönünden onlardan ayrıldı.Daha çok Faruk Nafiz Çamlıbel-Orhan Seyfi Orhon çizgisindeki yurt şiiri anlayışının etkisinde kaldı.İzlenimci bir gözle algıladığı doğayı,ülke gerçeklerini ve bireysel duyarlılığını özgün bir yaklaşımla yansıttı.Anadolu’dan ve doğadan özgün,bir yaklaşımla yansıttı.Anadolu’dan ve doğadan özgün,canlı betimlemeler aktardı.Annesi ile çocuğunun ölümü,gurbet tedirginlikleri duyarlılığını besleyen başlıca öğeler oldu.Son döneminde biçimsel açıdan çağdaş Fransız şiirinden de yararlandı.

Yazarın başlıca yapıtları şunlardır:

       Deniz Sarhoşları,

       Yayla Dumanı,

       Sarıkız Mermerleri.

KEMALETTİN KAMU

(20.yy Şairlerindendir.15 Eylül 1901 Dğm.Bayburt-Ölm. 6 Mart 1948,Ankara)

       İstanbul öğretmen okulu son sınıf öğrencisiyken 1920’de Ulusal Kurtuluş hareketine katılmak amacıyla Ankara’ya gitti.Anadolu Ajansında görev aldı.1933’te Ajans temsilcisi olarak gönderildiği Paris’te siyasal bilgiler öğrenimi gördü.Yurda dönen yazar 1939’da önce Rize,sonra Erzurum milletvekili oldu.

       Şiire mütareke döneminde Büyük Mecmuada yazarak başladı.Kurtuluş Savaşı yıllarında Dergah dergisine yazdığı şiirlerle ünlendi.Daha sonra Varlık ve Oluş dergilerinde yayımlanan şiirlerinde savaş,yurt,,gurbet,ve aşk konularını hece ölçüsünü kullanarak işledi.Türk Dil Kurumu Terim Kolu Başkanlığını da yapan şairin şiirlerini ölümünden sonra Rıfat Necdet Evrimer tarafından Kemalettin Kamu hayatı, Şahsiyet ve Şiirleri adıla yayımlandı.