Beş Hececiler

Orhan Seyfi Orhon,Halit Fahri Ozansoy,Enis Behiç Koryürek,Yusuf Ziya Ortaç,Faruk Nafiz Çamlıbel gibi şairlerin oluşturduğu sanat hareketidir.İkinci Meşrutiyet dönemindeki Milliyetçilik ve Türk halkını bir araya toplama sürecinde otaya çıkmış;yurt sevgisini dile getiren hece ölçüsüyle şiirler yazardı. “Konuşulan  güzel Türkçe’yi yazı diline geçirerek yeni ve büyük davayı kazanan ve kazandıranlar”olarak nitelendiren Hececiler;Ziya Gökalp ve Ömer Seyfettin ‘lerin başlattıkları “Yeni Lisan”anlayışının etkisiyle,Osmalıcadan arınan bir dille şiir yazmaya yöneldiler.Ulusçuluk bilincini sürekli ön planda tutmuşlardır.

       Beş Hececiler Hareketi,aruzla yazanlara bir tepkiydi,biçimde ve içerikte sadeliği getirdi.Bu işlevlerinden öte,bir rejimin sorunlarını da tartışmaya yönelmişlerdir.

       *Hecenin beş şairi adıyla da anılan bu sanatçılara milli edebiyat akımından etkilenmiş ve şiirlerinde hece veznini kullanmışlardır.

    *Şiirde sade ve özentisiz olmayı ve süsten uzak olmayı tercih etmişlerdir.

    *Beş hececiler şiire birinci dünya savaşı ve milli mücadele döneminde başlanışlardır.

       *Beş hececiler ilk şiirlerinde aruz veznini kullanmışlar daha sonra heceye geçmişlerdir.

       *Şiirde memleket sevgisi,yurdun güzellikleri,kahramanlıklar ve yiğitlik gibi temalar işlemişlerdir.

       *Hece vezni ile serbest müstezat yazmayı da denediler.

       *Mısra kümelerinde dörtlük esasına bağlı kalmadılar yeni yeni biçimler ardılar.

       *Nesir cümlesini şiire aktardılar ve düz yazıdaki söz dizimini şiirlerde de görülmesi beş hececiler de çok rastlanan bir özelliktir.

       Başlıca yazarları şunlardır:

FARUK NAFİZ ÇABLIBEL

Cumhuriyet dönemi şairlerindendir.

Dğm. 18 Mayıs 1828,İstanbul – Ölm. 8 Kasım 1973,İstanbul

       Tıp Fakültesindeki öğrenimini bırakarak gazeteciliğe başladı.Daha sonra da öğretmenlik yaptı.1946’da politikaya atılarak milletvekili seçildi.27 Mayıstan sonra on beş ay kadar tutuklu kaldı.Daha sonra politikayı bırakarak şiir yazdı.

       Hece beş şairinden biri olan Çamlıbel şiir yazmayı öğrencilik yıllarında başlamış,akıcı ve duygulu şiirleriyle ünlenmiştir.İlk şiirlerini aşk üzerine yazmıştır.Daha son Milli Edebiyat Hareketi’nin etkisiyle şiirlerinde yurt sevisi ağırlık kazanmıştır.Anadolu doğayı ve halkı karşısındaki duygularını dile getirmiştir.

       Son döneminde aruzla mistik duygulara yönelen şiirler yazmıştır.

Yazarın başlıca yapıları şunlardır:

       ŞİİR:Şarkın Sultanları,

                Gönülden gönüle,

             Çoban Çeşmesi,

                Dinle Neyden,

                Suda Halkalar,

                Bir Ömür Böyle Geçti,

                Elimle Seçtiklerim,

                Akarsu,

                Akıncı Türküleri,

                Heyecan ve Sükun,

                Zindan Duvarları,

                 Han Duvarları.

       OYUN:Canavarı,

                     Akın,  

                     Özyurt,

                     Kahraman,

                     Ateş,

                     Dev aynası,

                     Yayla Kartalı.

       ROMAN:Yıldız Yağmuru.

ORHAN SEYFİ ORHON

20.yy şair ve yazarlarındandır.

Dğm. 1980,İstanbul – Ölm. 22 Ağustos 1972, İstanbul.

       1914’te Hukuk Fakültesini bitirdi.Kısa süren memuriyetten sonra gazeteciliğe atıldı.1911’de Hıyaban başlayarak Akbaba,Papağan,Resim Dünya,Güneş,Edebiyat Gazetesi,Ayda Bir,Çınar gibi gülmece ve edebiyat dergileri çıkardı.

       1946’da Zonguldak,1965’te İstanbul Milletvekili oldu.Milliyet,Tasvir-i Efkar, Cumhuriyet,Ulus,Zafer,Havadis ve Son Havadis gazetelerinde köşe yazıları yazdı.

       Şiirlerinde önce aruz ölçüsünü kullandı.Sonra Milli Edebiyat akımının etkisinde,Genç  Kalemler hareketinin içinde hece ölçüsüyle yazdı.Bireysel duygularını,ahenkli,duru bir Türk’çe işlediği şiirleriyle Hecenin Beş Şairi’nden biri oldu.

Yazarın başlıca yapıtları şunlardır:

       ŞİİR:Fırtına ve Kar,

                 Peri Kızı ile Çoban Hikayesi,

                 Gönülden Sesler,

                 O Beyaz Bir Kuştu,

                 Kervan,

                 Hicviyeler,

                 Şiirler,

                 Nihat Sami Banarlının Ön Sözüyle.

       ÖYKÜ:Asrı Kerem,

                    Düğün Gecesi.

       ROMAN:Çocuk Adam.

       MAKALE – FIKRA:Fiskeler,

                                           Dün – Bugün – Yarın,

                                           Kulaktan Kulağa.

       MONOGROFİ:Apdülhak Hamid,

                                  Mehmet Akif,

                                  Yahya Kemal,

                                  Ziya Gökalp.

HALİT FAHRİ OZANSOY

20.yy şair ve yazarlarındandır.

Dğm. 1891, İstanbul – Ölm. 23 Şubat 1971, İstanbul.

      Öğretmenlik sınavını vererek 1916’da öğretmenliğe atandı.Çeşitli liselerde 40 yıllık öğretmenlik yaptıktan sonra 1956’da emekli oldu.

       İlk şiirlerini lise öğrencisiyken Rübap ve Sehbal dergilerinde yayımlandı.Aruzla başladığı şiire Yeni Mecmuada yayımlanan hece ölçüsündekilerle devam etti.Beş Hececilerin  arasında yer aldı.1919’da Nedim adında bir dergi çıkardı.Bundan sonra Yarın,Hayat, Aydabir Servet-i Fünun dergilerinde şiirleri çıktı.1920 – 1942 edebiyatçıların temsilcisi durumuna geldi.1956’dan sonra Tercüman gazetesinde tiyatro eleştirileri,edebiyat  söyleyişleri ve anılarını yazdı.Şiirlerinde “insanın ruh durumlarını,özellikle melankoliyi ve hüznü yansıtmaya çalıştı.Ölüm ve aşk sık sık işlediği temalardandır.”

Yazarın başlıca yapıtları şunlardır:

       ŞİİR:Rüya,

                 Cenk Duyguları,

                 Efsanelere,

                 Zakkum,

                 Bulutlara yakın,

                 Gülistanlar Harabeler,

                 Paravan,

                 Balkonda Saatler,

                 Sulara Dalan Gözler,

                 Hep Onun İçin,

                 Sonsuz Gecelerin Ötesinde.

       OYUN:Baykuş,

                    İlk Şair,

                    Sönen Kandiller,

                    Nedim,

                    İki Yanda.

       ROMAN:Sulara giden Köprü,

                        Aşıklar Yolunun Yolcuları.

       ANI:Edebiyatçılar Geçiyor,

                Darülbedayi Devrinin Eski Günleri,

                Eski İstanbul Ramazanları.

ENİS BEHİÇ KORYÜREK

20.yy şairlerindendir.

Dğm. 11 Mart 1891, İstanbul – Ölm. 18 Ekim 1949, Ankara.

       1913’te Siyasal Bilgiler Okulunu bitirip Dışişleri Bakanlığında görev aldı.Bükreş ve  Budapeşte’deki konsolosluk görevlerinden sonra yurda dönünce çeşitli bakanlıklarda çalıştı.

       İlk şiiri 1912’de Sehbat dergisinde yayımlandı.Balkan savaşı yıllarında Ziya Gökalp’in etkisiyle heceyi benimseyerek Milli Edebiyat akımına bağlandı.Şiirlerinde yiğitlik,ulus,yurt sevgisini ve din konularını işlemiştir.

Yazarın başlıca yapıtları şunlardır:

       ŞİİR:Miras,

                Varidat-ı Süleyman 

                Enis Behiç Koryürek’ten Miras ve Güneşin Ölümü,

YUSUF ZİYA ORTAÇ

20.yy şairlerindendir.

Dğm. 1895, İstanbul – Ölm. 11 Mart 1967, İstanbul.

       1915’te İÜ’nin açtığı yeterlilik sınavınını kazanarak edebiyat öğretmenliğine  başladı.  Daha sonra çıkardığı dergilerle yazı yaşamını sürdürdü.1946 – 1950 yıllarında milletvekili oldu.Sonra yine yayıncılık ve yazarlığa döndü.

       1914’te açılan bir şair yarışmasında birincilik kazan eseri Kehkeşan dergisinde yayımlandı.1918’de Şair adlı bir dergi çıkardı.Kurtuluş Savaşı sırasında Aydede dergisinde gülmece yazıları yazdı.1923’te O.Seyfi Orhon’la birlikte Akbaba gülmece dergisini çıkardı.  Ölene dek bu derginin yayınını sürdürdü.

       Yusuf Ziya Ortaç Hecenin Beş Şairi’nden biri olarak yalın ve akıcı şiirleriyle tanındı.İşlek bir dille yazdığı güldürülerinde ise yergiyi ve nükteyi ustaca kullandı.

Yazarın başlıca yapıtları şunlardır:

       ŞİİR:Akından Akına,

                Cenk Ufukları,

                Aşıklar Yolu,

                Yanardağ,

                Bir Servi Gölgesi,

                Kuş Cıvıltıları,

                Bir Rüzgar Esti.

       OYUN:Kördüğüm,

                    Binnaz,

                    Şüphe,

                    Latife

                    Nikahta Keramet,

                    Eski Mektup.

       ROMAN:Kürkçü Dükkanı,

                       Şeker Osman,

                       Göç,

                       Üç Katlı Ev.

       GÜLMECE:Şen Kitap,

                             Beşik,

                             Ocak,

                             Sarı Çizmeli Mehmet Ağa,

                             Gün Doğmadan.

       GEZİ:Göz Ucuyla Avrupa.

       TİYATRO:İsmet İnönü.

       ANI:Portreler,