Davranışa Etki Eden Faktörler

Davranış hem iç hem dış faktörler ile kontrol edilir. Organizmanın sinir sistemi ve hormonları davranışı içten kontrol eden düzenleyici sistemler olarak iş görürken, kas ve iskelet sistemleri davranışın dıştan görünen şeklini oluşturur. Örneğin, duyu organlarımız çevreden uyarıları alır ve merkezî sinir sistemine iletir. 

Merkezî sinir sistemi mesajlarını ilgili kaslara ve iç salgı bezlerine gönderir. Böylece hormonların kana salınması, iç organların ve kasların çalışması sağlanır. Sinir sistemi ve hormonlardan mesajları alan kas ve diğer iç organlar bir bütün olarak tepki gösterir. Örneğin, yılan gören bir insanın adrenalin salgısı artar. Buna bağlı olarak kan basıncı artar, kandaki glikoz miktarı yükselir. Kişi çığlık atar ve irkilir. Yılan görsel bir uyarandır. 

Hormon salgılanması ve metabolizma hızının artması içten kontrol edilen fizyolojik bir tepki; çığlık atma ve irkilme ise bir davranıştır. Davranışın amacı, bireyin veya türün hayatta kalmasını ve neslin devam etmesini sağlamaktır. Canlılar olumsuz çevre koşullarından, avcılardan, hastalıklardan, tür içi ve türler arası rekabetten korunmak durumundadır. Aynı zamanda her canlı beslenmek, kendi türünden eş bulmak, üremek, yuva kurmak, yavrularını korumak ve yavrularına bazı davranışları öğretmek zorundadır. 

Canlılığın devam edebilmesi için geliştirilen davranış şekilleri her tür için farklıdır. Canlı organizmaların davranışları bulundukları çevreye uygunluk gösterir. Çünkü yaşamak ve üremek için bulundukları ortam koşullarına uygun davranış gösteremeyen canlılar doğal seçilime uğrar. Doğal seçilim, her türün kendi yaşam şekline uygun olarak evrimleşmesinde rol oynar.

Hayvanlar âleminde bütün davranışlar bir anahtar uyarı sonucu gerçekleşmektedir. Yapılan deneyler, belirli uyarıların belirli davranışları tetiklediğini göstermektedir. Hayvanlar uyarılara karşı sinirsel duyarlılığa sahiptir. Özgün davranışların ortaya çıkmasında etkili olan uyarılar başlatıcı olarak tanımlanır. 

Koku, ses, ısı, yer çekimi, besin, ışık gibi uyaranlar reseptör hücreler için başlatıcıdır ve belirli tepkilere neden olur. Örneğin, denizyıldızının kokusu bir deniz salyangozu türü olan deniz tavşanında kaçma tepkisine neden olur.