Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu nedir?

Çocuklarda idrar yolları hastalıkları, yetişkinlerde görüldüğü kadar olabiliyor. Genellikle kız çocuklarında daha sık görülen hastalık, tedavi edilmediği takdirde böbreklerde kalıcı hasarlara neden olabiliyor.

Çocuklarda 1 yaşından sonra sıklıkla görülen idrar yolları enfeksiyonu, tedavisi kolay olmasına rağmen ihmale gelmemesi gereken bir hastalıktır. Kız çocuklarında görülme sıklığının erkek çocuklarına göre daha fazla olduğu idrar yolu enfeksiyonları tedavi edilmediği takdirde böbreklerde kalıcı hasarlara neden olabiliyor. Bu anlamda hem kız hem de erkek çocuklar için mutlaka uzmana danışılması gerekir.

Çocuklarda idrar yolları enfeksiyon belirtileri
Çocukta ateş, idrar yaparken yanma ya da idrar yaparken ağlama, sık idrara çıkma, idrar kaçırma, idrarın renk ve kokusunda değişiklik olması, bel ağrısı, yan ağrısı çocuğun idrar yolları enfeksiyonu olduğunu düşündürebilecek bulgulardır. Ancak özellikle küçük çocuklarda kusma, iştahsızlık, karın ağrısı, tartı alamama, popoda pişik gibi belirtiler varsa, idrar yolları enfeksiyonundan şüphe edilebilir. Tanı için ise hızlıca bir idrar tahlili ve idrar kültürü yapılmalıdır.

Anne-baba hataları da enfeksiyona yol açıyor
İdrar yolları enfeksiyonu, mikrobun idrar yapılan yerden veya kan yoluyla vücuda bulaşmasıyla ortaya çıkarak böbreklere ilerleyebiliyor. Ebeveynlerin çocuğun bakımında yaptığı hatalar da idrar yollarında enfeksiyona neden olabiliyor. Anne-babanın hijyen kurallarına dikkat etmemesi, genital bölgenin kirli olması, kakalı bezlerin hemen değiştirilmemesi, ishal, pişik gibi durumlar mikropların idrar yollarına girişini kolaylaştırıyor.

İdrar yolu enfeksiyonunu ihmal etmeyin

İdrar yolları enfeksiyonu geç ya da yetersiz tedavi edilirse, böbrek iltihabı yaratırsa tehlikeli olabilir. Böbrekte hasar bırakan iltihap, ileri yaşlarda yüksek tansiyon hastalığına, böbrek yetersizliğine, büyüme geriliğine ve gebelik zehirlenmesine kadar gidebiliyor. Kız çocuklarında idrar yolları enfeksiyonu, adet dönemi sırasında ve gebelikte tekrarlayabilir. Ebeveynler belirtileri zamanında dikkate alıp bir uzmana başvurduklarında, ileride ortaya çıkabilecek bu gibi tehlikeli sonuçları da bertaraf etmiş oluyorlar.

 

İdrar yolu enfeksiyon sorunlarında birçok görüntüleme yöntemi bulunuyor

İdrar yolu enfeksiyonu geçiren her çocuğa ultrasonografi yapılmalıdır. Ultrasonografi radyasyon etkisi ve hiç bir zararı olmayan çok değerli bir inceleme yöntemidir. Bu yöntemle, böbrek boyutları, yerleşimi, doku kalınlıkları, idrar akımını engelleyen darlık veya tıkanıklıklar, mesane kapasitesi ve duvar kalınlığı ile idrar yollarında taş veya normal dışı yapılanmalar hakkında ayrıntılı bilgi alınır. Damardan nükleer madde verilerek çekilen sintigrafiler, geçirilmiş idrar yolu enfeksiyonlarına bağlı böbrek hasarlarını ve darlık gibi idrar akımnı bozan anomalilerin saptanmasını sağlar. Halk arasında sondalı film olarak nitelendirilen Voiding sistoüretrografi ise, vezikoüreteral reflü (mesaneden böbreğe doğru idrar kaçışı) tanısı için kullanılır. Bu iki işlem her idrar yolu enfeksiyonu geçiren çocuğa uygulanmaz. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu geçiren ve/veya anormal ultrason bulgusu olan çocuklara sintigrafi ve/veya voiding yapılır. İşeme bozukluğu olan ve İYE geçiren çocuklara ayrıca üroflowmetri (idrar akım testi) tetkiki yapılır. İdrar kültüründe üreyen mikroba yönelik uygun antibiyotikle tedavisi yapılır. Tedavi sonrası kontrolde idrar tahlili ve kültürü alınmaktadır.

Bu önerilere dikkat!
* Çocuklara yeterli su içme alışkanlığı kazandırılmalıdır.
* Bebeklere 2,5 yaşından önce işeme eğitimi verilmemeli ve eğitimlerde asla baskı uygulanmamalıdır.
* Çocuklara doğru genital bölge temizliği öğretilmelidir. İdeal olarak, genital bölge temizliğinin tuvalet kağıdıyla önden arkaya doğru yapılması, ardından bölgenin suyla yıkanması ve kağıt havluyla kurulanması şeklinde olmalıdır. Eğer ıslak mendille temizlik yapılacaksa, su bazlı olanlar tercih edilmelidir.
* Çocuğa düzenli işeme alışkanlığı kazandırılarak, idrarın mesanede uzun süre kalması önlenmelidir.
* Özellikle kız çocukları sıkı pantolon giyinmemeli ve pamuklu külotlar tercih edilmelidir.
* Erkek çocuklar olabildiğince erken yaşta sünnet edilmelidir.
* Çocuklar tuvalete girmeden önce ve girdikten sonra mutlaka ellerini yıkamalıdır.