Eşeyli üreyen bitkilerin üreme organları çiçek üzerinde bulunur. Çiçekli bitkiler erkek ve dişi üreme organları sayesinde nesillerini devam ettirecek tohumları meydana getirirler.
Bir çiçek üzerinde hem dişi hem de erkek organlar bulunabilir.
Bir çiçek üzerinde hem dişi hem de erkek organlar bulunabilir.
Aşağıdaki resimde çiçeğin kısımlarını inceleyebilirsiniz.
Çiçeğin kısımları ve görevleri:
Çiçeğin kısımları ve görevleri:
Erkek Organ:
- Başçı: Çiçek tozlarının yani polenlerin bulunduğu kısımdır. Polenlerin içinde erkek üreme hücreleri (sperm) bulunur.
- Sapçık: Başçığı ayakta tutar.
Dişi Organ:
- Tepecik: Polenlerin yapışması için yapışkan bir yapıdadır.
- Dişicik Borusu: Tepecikten gelen polenleri yumurtalığa taşıyan bir kanaldır.
- İçinde tohum taslağı bulunur. Bu yapının içinde dişi üreme hücresi olan yumurta bulunur.
Çanak Yaprak: Yeşil renklidir. Bitki henüz tomurcuk haldeyken çiçeği korur.
Taç Yaprak: Renkli yapısıyla böcekleri üzerine çeker.
Çiçek Tablası: Çiçeğin organlarının üzerinde bulunduğu zemindir.
Çiçek sapı: Çiçeği bitkiye bağlar.
Taç Yaprak: Renkli yapısıyla böcekleri üzerine çeker.
Çiçek Tablası: Çiçeğin organlarının üzerinde bulunduğu zemindir.
Çiçek sapı: Çiçeği bitkiye bağlar.
Gerçek bir çiçek üzerinde Erkek ve Dişi organlar aşağıdaki gibi görünür.
çiçeğin yapısı, çiçeğin kisimlari , çiçeğin organlari , çiçeğin bölümleri, çiçeğin yapısı ve görevleri ,çiçeğin yapısı ve kısımları ,çiçeğin yapısı ve özellikleri , çiçeğin yapısı ve görevleri nelerdir,Kapalı tohumlu bitkilerin çiçeği daha karmaşık, çeşitli ve gösterişlidir. Çiçekler genel olarak çiçek sapı, çiçek tablası, (dıştan içe doğru) çanak yapraklar, taç yapraklar, erkek organ ve dişi organ kısımlarından oluşurlar.
ÇİÇEK SAPI: Çiçeğin kısımları çiçek sapı ile bitkiye bağlanır. Çiçek sapının ucunda tek bir çiçek ya da birçok çiçekten oluşan çiçek kümesi bulunabilir.
ÇİÇEK TABLASI: Çiçek sapının ucunda üzeride dıştan içe doğru çanak yapraklar, taç yapraklar, erkek organ ve dişi organ taşıyan çiçek tablası bulunur.
ÇANAK YAPRAKLAR (S E PAL): Çiçeğin dış halkasında bulunan, çoğunlukla yeşil renkli, çiçeğin tomurcuk halindeyken iç kısmındaki organları koruyan çanak yapraklar bulunur. Çanak yapraklar fotosentezle besin de üretir.
TAÇ YAPRAKLAR(PETAL): Çiçeğin ikinci halkasında bulunan renkli tek ya da birkaç sıralı taç yapraklar bulunur. Taç yapraklar böcekleri ve diğer tozlaştın cilan kendine çekerek tozlaşmaya yardımcı olurlar. Diğer organları koruma görevleri de vardır.
ERKEK ORGAN (STAMEN): Her biri sapçık (filament) ve başçık (anter)olarak iki kısımdan oluşur. Anter filamentle çiçek tablasına bağlanır. Anter polenlerin oluştuğu kısımdır. Anterde TEKA denilen iki bölüm ٠ vardır. Her tekada ise iki odacık bulunur. Bu kısımlarda bulunan polen j . keseleri sayesinde polenler üretilir.
DIŞI ORGAN(PISTIL): Çiçeğin en içte kalan kısmıdır. Dişi organ çiçekte ؛i ؛٠ bir veya birden fazla olabilir. Dişi organlar da çiçeğin diğer kısımları gibi yaprakların değişimi (metamorfozu) ile oluşmuştur. Dişi organı meydana getiren yapraklara ( gelişme sonucu meyveyi meydana getireceklerinden) meyve yaprakları (karpel) denir. Dişi organ bir ٤؛ çok bitki türünde erkek organa göre farklı seviyede bulunurlar.
Genel olarak testi şeklinde olan bir dişi organ; Tepecik, dişicik borusu ve yumurtalık olmak üzere üç kısımdan oluşur.
TEPECİK (stigma): Dişicik borusunun üstünde yapışkan, girintili çıkıntılı ve nemli bir yerdir. Polenlerin tutunup, çimlenmesini sağlar. DİŞİCİK BORUSU ( stilus): Yumurtalığın tepeciğe kadar uzanan boyun kısmıdır. Polen tüpü burada gelişir.
YUMURTALIK (ovaryum ): Dişi organın şişkince olan kısmına denir. Yumurtalık, meyve yaprağı denilen bir veya birkaç yaprağın kıvrılarak testi şeklini almasıyla oluşmuştur. Yumurtalığın içinde zamanla tohum haline dönüşecek tohum taslakları bulunur. Tohum taslakları küçük bir sapla yumurtalığa bağlanmıştır. Tohum taslaklarının yumurtalıktaki duruşu farklılık gösterir. Tohum taslaklarının üstündeki örtüyü oluşturan tabakalar arasındaki açıklığa MİROPİL denir. Mikropil yumurtanın olduğu tarafta bulunur.
Kök, Gövde, Yaprak
Kök
Bitkinin toprak altında kalan kısmıdır. Üç önemli görevi vardır:1. Bitkinin toprağa tutunmasını sağlar.
2. Suyu ve suda erimiş maddeleri alır.
3. Bazı bitkilerde kök besin depo eder. (örn; havuç)
Kökün kısımları
Şekilde bir kazık kökün kısımları görülüyor. Ana kök: Tek yıllık bitkilerde bulunmaz. Çok yıllık bitkilerde bir tanedir.
Yan kök: Ana kökten çıkan pek çok köktür..
Emici tüyler: Emici tüyler topraktan suyu ve suda erimiş maddeleri alır. Bunların ömürleri az olmamaklar beraber ölenlerin yerine sürekli yenileri gelir.
Yüksük: Kökün en ucunda bulunan ve kökün toprak içersinde ilerlemesini sağlayan kısımdır.
Kök Çeşitleri
Kazık kök, saçak kök ve depo kök olmak üzere üç çeşittir:
1. Kazık kök: Ana kök ve yan köklerden oluşur. Fasulye,lahana ve havuç kökleri bu tür köke -örnektir
2. Saçak kök: Ana kök bulunmaz. Kök bir püskül şeklinde tek noktadan çıkar. Mısır, buğday, soğan bitkilerinin kökleri böyledir.
3. Depo kök: Besin depo edebilen köklerdir. Havuç, turp, pancar gibi bitkilerin kökleri böyledir.
Gövde
Bitkide bütünlüğü oluşturan kısımdır. Üç önemli görevi vardır:1. Yaprak ve dalları taşımak.
2. Köklerden alınan suyu yapraklara, yapraklarda fotosentez sonucu üretilen besinleri depo organlarına taşımak.
3. Bitkinin boyca uzamasını ve ayakta kalmasını sağlar.
Gövdede oluşan tomurcuk çeşitleri
Tepe tomurcuğu: Bitkinin boyca büyümesini sağlar.Yan tomurcuklar: Dal ve yaprakları oluşturur.
Çiçek tomurcukları: Çiçeklerin oluşumunu sağlar.
Gövde çeşitleri
Otsu gövde: Tek yıllıklı bitkiler otsu gövdeye sahiptir. Bu bitkilerde kambiyum dokusu bulunmaz. Sebzeleri oluşturan bitkilerin gövdeleri bu çeşittir.Odunsu gövde: Çok yıllık bitkiler odunsu gövdeye sahiptir (örn; ağaçlar). Çünkü çok yıllık bitkilerde kambiyum dokusu bulunur.
Depo gövdeler: Besin depo edebilen gövdelerdir. Örn; patates, kaktüs bitkilerinin gövdeleri bu tür gövdelere örnektir.
Yaprak
Yaprağın görevleri
1. Terleme olayının gerçekleştiği yerdir. Terleme topraktaki suyun alınmasında ve atık maddelerin dışarı atılmasında rol oynar.Yaprağın görevleri
2. Bitkide fotosentezin gerçekleştiği yerdir dolayısıyla besin maddelerinin üretildiği yerdir.
3. Yapraklar çiçekli bitkilerde farklılaşarak çiçek ve çiçeğin kısımlarını meydana getirir.
Tags:
11.SINIF PERFORMANS
çok iyi