Krebs Döngüsü Tepkimeleri -10.Sınıf 1.Ünite-

Krebs döngüsü tepkimeleri, bilim insanı Hans Krebs (Hans Krebs, 1937) tarafından aydınlatılmıştır. Bu çalışmalarından dolayı Hans Krebs, 1953 yılında Nobel ödülünü almıştır.
Krebs döngüsünde ilk oluşan ürün sitrik asit olduğundan Krebs döngüsünün diğer adı da sitrik asit döngüsü olarak bilinir.Krebs döngüsü tepkimeleri, oksijenli solunum tepkimelerinin glikoliz tepkimelerinden sonra gerçekleşen ikinci basamağıdır.
Krebs döngüsü mitokondrinin matriksinde gerçekleşir. Ortamda oksijen bulunduğunda pirüvat parçalanmak
üzere mitokondriye girerken glikolizde oluşan 2 NADH+H+ molekülü de mitokondriye alınır.
Oksijenli ortamda pirüvat mitokondride asetil koenzim A'ya yükseltgenir. Asetil koenzim A (asetil
Co A) ise Krebs döngüsüne girer. Bu tepkimeler sonucunda glikoz CO2 ve H2O'ya kadar parçalanır.
Oksijensiz ortamda pirüvat mitokondriye giremez ve etil alkol ya da laktik asit fermantasyonu gibi tepkimelere katılır
Pirüvatlar oksijenli ortamda tepkimeye girdiğinde pirüvat moleküllerinin her birinin yapısından birer CO2 açığa çıkar. Bu sırada NAD+ koenziminin pirüvatların her birinden elektron ve proton almasıyla NADH + H+ oluşur. Bunun sonucunda 2 molekül asetil Co A oluşur. Oluşan 2C'lu asetil Co A'ların her biri ortamdaki 4C'lu bileşik okzaloasetik asitle tepkimeye girerek 2 molekül 6C'lu sitrik asidi
oluşturur
Krebs döngüsü tepkimelerinin oluşum basamakları aşağıdaki gibidir.

Sitrik asit bir dizi tepkimeyle 5 ve 4 C'lu bileşiklere dönüşür. Bu dönüşüm sırasında 4 CO2, 6 NADH+H+, 2 FADH2 oluşurken substrat düzeyinde fosforilasyonla 2 ATP de sentezlenmiş olur.

Glikoliz tepkimeleri sonucunda 2 molekül pirüvat oluştuğunu öğrenmiştiniz. Glikoliz tepkimelerinde 2 NADH+H+ ve pirüvatın asetil Co A'ya dönüşümü sırasında oluşan 2 NADH+H+ elektron taşıma sistemine (ETS) iletilir. Ayrıca Krebs döngüsü tepkimeleri sonucunda oluşan 6 NADH+H+ ve 2 FADH2 molekülü de ETS'ye iletilir. İki molekül pirüvatın asetil Co A'ya dönüşüm aralığında gerçekleşen tepkimelerde 2 CO2 açığa çıkar. Krebs döngüsü tepkimelerinde ise 4 CO2 açığa çıkar. Oluşan CO2 molekülleri akciğer solunumu yapan canlılarda hücreden kana geçer ve oradan akciğerler yoluyla atmosfere verilir.

Hans Krebs'in Hayatı

Sir Hans Adolf Krebs (Sör Hans Adolf Krebs) 25 Ağustos 1900'de Almanya Hildesheim (Hildesaym)'de doğdu. Babası kulak, burun, boğaz cerrahıydı. Ortaöğrenimini Hildesheim'deki Gymnasium Andreanum (Gimnazyum Andreanum)'da tamamladı.

1918-1923 yılları arasında Göttingen (Götingen) ve Freiburg (Frayburg) Üniversitesinde doktora derecesi aldı. Daha sonra bir yıllığına Berlin Üniversitesinde kimya çalıştı. 1926'da Profesör Otto Warburg (Otto Varburg)'un asistanı olarak Kaiser Wilhelm (Kayser Vilhelm) Biyoloji Enstitüsünde görevlendirildi. 1930'a

kadar burada çalışmalarını sürdüren Krebs, daha sonra Altona'da bir hastanede çalışmaya başladı.

Freiburg Üniversitesinin Medikal Kliniğinde yaptığı çalışmalarda üre döngüsünü keşfetti. Krebs, 1933'te İngiltere'ye göç etti. Cambridge (Kembiriç) Üniversitesi Biyokimya bölümüne Sir Frederick Gowland Hopkins (Sör Frederik Govland Hopkins)'in yardımcısı olarak davet edildi.

1935 yılında Sheffield (Şefıld) Üniversitesi Farmakoloji bölümüne okutman olarak atandı. 1945'te Sheffield Üniversitesinde Biyokimya profesörü oldu. Bu unvanla birlikte üniversite bünyesinde kurulan Medikal Araştırma Konseyinin başkanlığına getirildi.

1932'de üre, 1937'de ise sitrik asit döngüsünü keşfetti. Araştırmalarına dair birçok makale yayımlayan Krebs'in en önemli eseri "Canlılarda Enerji Dönüşümleri" adlı makalesidir. Bu makalede canlılardaki metabolik olayların nasıl gerçekleştiğini anlatmaktadır. 1947'de Londra Kraliyet Topluluğu'na seçilen Sir Hans Adolf Krebs, 1957'de Kraliyet Topluluğu madalyası aldı.

Yaptığı çalışmalardan dolayı 1953'te Nobel Tıp Ödülü'nü almıştır.

Kaynak: http://www.nobelprize.org