Bitkiler ve Biz -9.Sınıf Biyoloji 2.Ünite-

Tarih boyunca bitkiler ve insanlar arasında vazgeçilmez bir ilişki olmuştur. Çok uzun yıllar önce insanlar bitkileri yenenler ve şifalı olanlar olarak ayırmışlardır. Zamanla insanlar bitkilerin hastalık iyileştirici özelliklerini
daha iyi tanımaya başlamışlardır. Yaklaşık 4000 yıl önce bir Çin imparatoru olan Shen Nong, 300’den fazla
tıbbi bitkinin detaylarını bir kitapta toplamıştır. Sümerlerin ve Eski Mısırlıların bitkileri çeşitli tedaviler için kullandığını biliyoruz. Eski Yunanlılar ve Romalılar da tıbbi bitkiler ve bu bitkilerin kullanımları hakkında bilgilerimize önemli katkılarda bulunmuşlardır. Bugün kullandığımız pek çok ilacın kökenleri eski dönemlerdeki insanların bitkiler hakkında öğrendiklerine dayanmaktadır.

Örneğin Sümer ve Eski Mısırlılardan kalan yazıtlarda söğüt ağacı yapraklarının ve kabuğunun ağrı kesici özelliklerinden bahsedilir. Bugün kullandığımız aspirinin orijinal etken maddesi söğüt bitkisinin yaprak ve kabuk özütlerinden elde edilir . Sıtmanın tedavisinde kullanılan kinin maddesi kınakına ağacının kabuklarından elde edilir. Günümüzde, bitkisel kaynaklı ilaç ve tedaviler dünya nüfusunun %80’inin tıbbi ihtiyaçlarını karşılamaktadır.
Tarihî veriler, kayıtlar ve gözlemler bitkilerin yalnız besin ve ilaç olarak değil sığınak, av araç gereci, kıyafet, oyuncak vb. yapımında esas materyal olarak da kullanıldığını göstermektedir.
Çalışma Alanını Tanıyalım
Etnobotanik
Günümüzde ilaç firmaları ve araştırmacılar dünyanın her köşesinde tıbbi olarak kullanılabilecek bitkilerin izlerini sürmektedir. Ancak bugün tespit edilen bitki türü sayısının 280.000’i geçtiği düşünüldüğünde, bu araştırmanın zorunlu olarak tıbbi kullanımı muhtemel olan bitkilere odaklanması gerekmektedir. Peki, bu tür bitkileri nasıl belirleyebiliriz? İnsanların tarih boyunca deneme-yanılma ve gözlemleriyle elde ettikleri bitki kullanılış amaçlarını inceleyen, günümüzde de bir yörede yaşayan halkın çevresinde bulunan bitkilerden yararlanma bilgisini tespit eden bilim dalına etnobotanik denir. Etnobotanik alanı günümüzde biyoloji, eczacılık, tıp, antropoloji gibi birçok bilim alanında araştırma yapan bilim insanlarının ilgi alanını oluşturmaktadır.
.