CO2 miktarı, ışık şiddeti, ışığın dalga boyu, sıcaklık, su miktarı, mineral ve pH çevresel faktörleri oluşturur.
Karbon dioksit miktarı: Karbon dioksit, fotosentezin ışıktan bağımsız tepkimelerinin başlaması için gereklidir.
CO2 miktarı arttığında fotosentez hızı belirli bir değere kadar artar. Sonra da sabit kalır
CO2 ve ışık şiddeti bir arada düşünülürse CO2 miktarı arttıkça ışığın şiddetine bağlı olarak fotosentez
hızında değişiklikler gözlenir. Işık şiddeti arttıkça fotosentez hızı da artar. CO2 miktarı artsa bile fotosentezin hızını ışık şiddeti belirler
Ortama kalsiyum hidroksit (CaOH)2 veya potasyum hidroksit (KOH) gibi CO2 tutucular eklenirse ortamdaki CO2 miktarı azalır ve fotosentez hızı düşer. Serada uygun şartlar (ısı, ışık, vb.) sağlandığında yetiştirilen domates, marul, salatalık ve gül gibi pek çok kültür bitkisinin CO2 artışı ile verimliliklerinin arttığı görülmüştür. CO2 miktarının yüksek olduğu ortamda genellikle bitkilerin %30-%60 oranında daha fazla büyüdüğü görülür.
Işık şiddeti: Bitkiler ışıksız ortamda fotosentez yapamaz. Işık, fotosentezin ışığa bağımlı tepkimelerinde ATP ve NADPH'nin sentezlenmesinde kullanılır. Işığın şiddeti arttığında fotosentez hızı belirli bir değere kadar artar sonra da sabit kalır
Işığın dalga boyu: Bitkiler fotosentez yaparken elektromanyetik spektrumdaki görünür ışığı kullanır. Fotosentez mor, mavi, yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı renklerdeki ışıkta gerçekleşir. Ancak fotosentez hızı mor ve kırmızı ışıkta en yüksek iken yeşil ışıkta en düşüktür .
Fotosentezin gerçekleşebilmesi için ışığın klorofil pigmenti tarafından soğurulması gerekir. Klorofil pigmentinin mor ışığı diğer ışıklara göre daha fazla soğurması fotosentezin hızını arttırır.
Sıcaklık:Fotosentezin ışıktan bağımsız tepkimeleri üzerinde daha çok etkilidir. Çünkü ışıktan bağımsız tepkimelerde birçok enzim görev yapmaktadır. Sıcaklık artışı tepkimelerin hızını da artırır; belirli bir noktadan sonra ise bu artış tepkimeleri durdurabilir. Fotosentezin ideal sıcaklık derecesi 25-35oC arasıdır. 35oC'un üstüne çıktığında genellikle enzim yapısı bozulacağından fotosentez hızı düşer ve durur.
Işıktan bağımsız tepkimelerin hızı, ışığa bağımlı tepkimelere de bağlıdır. Çünkü, ışığa bağımlı tepkimelerde sentezlenen ATP ve NADPH+ ışıktan bağımsız tepkimelerde kullanılır.
Su miktarı: Fotosentezin gerçekleşebilmesi için su mutlaka gereklidir. Fotosentezin ışığa bağımlı tepkimelerinde su, iyonlarına ayrılarak FS II için elektron, NADP+ için hidrojen ve atmosfer için oksijen kaynağı olur .
Ortamdaki suyun artışı fotosentez hızını arttırır. Fakat belirli bir değerin üzerine çıkan su fotosentez hızını etkilemez. Bazı durumlarda (tohumda) su miktarı %15'in altına inerse enzimler inaktif olacağından fotosentez durur.
Mineraller: Fe, Mg, Mn, Ca, K, P, N, S gibi mineraller fotosentezde etkilidir. Örneğin Fe, ferrodoksinin yapısına; Mg, klorofilin yapısına katılır. P, ATP'nin ve nükleik asitlerin; N, amino asitler, nükleik asitler ve vitamin gibi organik moleküllerin yapısına katılır. Mn, K, Ca gibi bazı mineraller de enzim yapısında kofaktör olarak bulunur. Bitkilerin fotosentez hızı dolayısıyla büyüme hızı, bitkinin bulunduğu topraktaki minerallerden
miktarı en az olana göre belirlenir .
Ortamın pH'si: Fotosentezdeki biyokimyasal tepkimelerin gerçekleşebilmesi için bitkinin pH'sinin belirli bir düzeyde tutulması gerekir. Asitler ve bazlar arasındaki denge bitkinin büyümesi için oldukça önemlidir. Işıktan bağımsız tepkimelerde enzimler görev aldığından pH fotosentez hızını etkiler.
Karbon dioksit miktarı: Karbon dioksit, fotosentezin ışıktan bağımsız tepkimelerinin başlaması için gereklidir.
CO2 miktarı arttığında fotosentez hızı belirli bir değere kadar artar. Sonra da sabit kalır
CO2 ve ışık şiddeti bir arada düşünülürse CO2 miktarı arttıkça ışığın şiddetine bağlı olarak fotosentez
hızında değişiklikler gözlenir. Işık şiddeti arttıkça fotosentez hızı da artar. CO2 miktarı artsa bile fotosentezin hızını ışık şiddeti belirler
Ortama kalsiyum hidroksit (CaOH)2 veya potasyum hidroksit (KOH) gibi CO2 tutucular eklenirse ortamdaki CO2 miktarı azalır ve fotosentez hızı düşer. Serada uygun şartlar (ısı, ışık, vb.) sağlandığında yetiştirilen domates, marul, salatalık ve gül gibi pek çok kültür bitkisinin CO2 artışı ile verimliliklerinin arttığı görülmüştür. CO2 miktarının yüksek olduğu ortamda genellikle bitkilerin %30-%60 oranında daha fazla büyüdüğü görülür.
Işığın dalga boyu: Bitkiler fotosentez yaparken elektromanyetik spektrumdaki görünür ışığı kullanır. Fotosentez mor, mavi, yeşil, sarı, turuncu ve kırmızı renklerdeki ışıkta gerçekleşir. Ancak fotosentez hızı mor ve kırmızı ışıkta en yüksek iken yeşil ışıkta en düşüktür .
Fotosentezin gerçekleşebilmesi için ışığın klorofil pigmenti tarafından soğurulması gerekir. Klorofil pigmentinin mor ışığı diğer ışıklara göre daha fazla soğurması fotosentezin hızını arttırır.
Sıcaklık:Fotosentezin ışıktan bağımsız tepkimeleri üzerinde daha çok etkilidir. Çünkü ışıktan bağımsız tepkimelerde birçok enzim görev yapmaktadır. Sıcaklık artışı tepkimelerin hızını da artırır; belirli bir noktadan sonra ise bu artış tepkimeleri durdurabilir. Fotosentezin ideal sıcaklık derecesi 25-35oC arasıdır. 35oC'un üstüne çıktığında genellikle enzim yapısı bozulacağından fotosentez hızı düşer ve durur.
Işıktan bağımsız tepkimelerin hızı, ışığa bağımlı tepkimelere de bağlıdır. Çünkü, ışığa bağımlı tepkimelerde sentezlenen ATP ve NADPH+ ışıktan bağımsız tepkimelerde kullanılır.
Su miktarı: Fotosentezin gerçekleşebilmesi için su mutlaka gereklidir. Fotosentezin ışığa bağımlı tepkimelerinde su, iyonlarına ayrılarak FS II için elektron, NADP+ için hidrojen ve atmosfer için oksijen kaynağı olur .
Ortamdaki suyun artışı fotosentez hızını arttırır. Fakat belirli bir değerin üzerine çıkan su fotosentez hızını etkilemez. Bazı durumlarda (tohumda) su miktarı %15'in altına inerse enzimler inaktif olacağından fotosentez durur.
Mineraller: Fe, Mg, Mn, Ca, K, P, N, S gibi mineraller fotosentezde etkilidir. Örneğin Fe, ferrodoksinin yapısına; Mg, klorofilin yapısına katılır. P, ATP'nin ve nükleik asitlerin; N, amino asitler, nükleik asitler ve vitamin gibi organik moleküllerin yapısına katılır. Mn, K, Ca gibi bazı mineraller de enzim yapısında kofaktör olarak bulunur. Bitkilerin fotosentez hızı dolayısıyla büyüme hızı, bitkinin bulunduğu topraktaki minerallerden
miktarı en az olana göre belirlenir .
Ortamın pH'si: Fotosentezdeki biyokimyasal tepkimelerin gerçekleşebilmesi için bitkinin pH'sinin belirli bir düzeyde tutulması gerekir. Asitler ve bazlar arasındaki denge bitkinin büyümesi için oldukça önemlidir. Işıktan bağımsız tepkimelerde enzimler görev aldığından pH fotosentez hızını etkiler.
Tags:
10.SINIF KONU ANLATIM
